Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2007

ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ

4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Πριν από λίγες μέρες διάβασα ένα παραπολιτικό. Ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είναι δισέγγονος παπά, ότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος είναι εγγονός κι εγώ είμαι γιος παπά. Θέλω σήμερα λοιπόν να εξομολογηθώ και λίγο να σας εξομολογήσω. Θα μου επιτρέψετε να σας εξομολογήσω.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, από την πρώτη στιγμή μετά τη δραματική νύχτα των εκλογών ζήτησα να έρθει η πολιτική στο τραπέζι, η κριτική να μπει στη σωστή της βάση. Η πρόταση για το ΠΑΣΟΚ, τη δομή και τη λειτουργία του να προηγηθεί. Και η πρόταση για την πολιτική στρατηγική του Κινήματος να πάρει τη θέση που της αξίζει σε μια εποχή που, ενώ ζούσαμε τις δραματικές της στιγμές, θέλαμε παράλληλα να προσδιορίσουμε και το ταξίδι μας στο μέλλον.

Για όλα αυτά θεώρησα καλό να κάνω τις δικές μου προτάσεις. Ζήτησα η Συνδιάσκεψη να γίνει ένα ουσιαστικό Συνέδριο, να συζητήσουμε, να συμφωνήσουμε, να δεσμευτούμε. Το ζήτησα καταρχήν για ένα λόγο: Γιατί πιστεύω ότι η 12η Νοεμβρίου πρέπει να είναι μια μέρα πορείας στο λαό, να ξεκινήσει η πορεία στο λαό. Γιατί εμείς αρκετά έχουμε απομακρυνθεί από κοντά του, αρκετά τον έχουμε πληγώσει και τραυματίσει, αρκετά μας βλέπει στα τηλεοπτικά παράθυρα αλλά δεν μας βλέπει κοντά του. Και αυτό είναι ευθύνη όλων μας. Ρωτώ, είμαστε ευχαριστημένοι ότι εξαντλήσαμε τη συζήτηση;

Θα πω μερικά πράγματα που δεν με αφήνουν εμένα προσωπικά ευχαριστημένο. Μιλούν οι υποψήφιοι -στην αρχή μιλάω- για να πουν τις θέσεις τους. Αδειάζει η αίθουσα. Μιλούν τα μέλη, είναι άδεια η αίθουσα γιατί τα υπόλοιπα ετοιμάζονται για τις βραδινές τους συναντήσεις. Εξακολουθεί κανείς να μην ακούει κανέναν, κανείς δεν διαβάζει κανέναν, κανείς δεν σέβεται κανέναν. Είμαστε εδώ, τοποθετημένοι, έτοιμοι να χειροκροτήσουμε, να αποδοκιμάσουμε.

Δυστυχώς αυτό δεν είναι ο πολιτικός διάλογος που αρμόζει στο ύψος των περιστάσεων αυτής της κρίσης που περνάει η παράταξη. Και αυτή είναι η πρώτη μου παρατήρηση. Και το πιο θλιβερό, το είπε ο Αποστόλης Κακλαμάνης, είναι ότι αντιμετωπίζοντας την πορεία μας, το ταξίδι μας από την αρχή μέχρι τώρα, πολλοί που ήταν μέτοχοι και συμμέτοχοι οριοθετούνται απέναντι σε εποχές όπου ασκούσαν πολύ συγκεκριμένα αξιώματα και ήταν συνυπεύθυνοι.

Και ασφαλώς ο καθένας από μας πρέπει να πάρει τις ευθύνες του. Και εγώ τις πήρα τις ευθύνες μου, και στο Εθνικό Συμβούλιο, και την πρώτη μέρα που μίλησα.

Και τώρα τι μέλλει γενέσθαι; Αυτό είναι το ερώτημα. Εμένα, συντρόφισσες και σύντροφοι, τι με ανησυχεί στις εξελίξεις: Όλοι μιλούμε για το τέλος της μεταπολίτευσης. Όλοι λέμε ότι το πολιτικό σύστημα εξάντλησε τα όριά του. Όλοι μιλούμε για τα περιβόητα εξωθεσμικά κέντρα. Το ΠΑΣΟΚ είναι έτοιμο να απαντήσει με μια ολοκληρωμένη στρατηγική απέναντι σε αυτά;

Ο λαός αγωνιά, φοβάται την πολύχρονη διακυβέρνηση της χώρας από τη συντηρητική παράταξη. Φοβάται το καθεστώς που ήδη χτίζεται και θα ολοκληρωθεί αν η δεξιά μείνει στην εξουσία για πολλά χρόνια ακόμα. Φοβάται ότι μια νέα περίοδος παρακμής για τον τόπο είναι μπροστά του. Είναι λοιπόν φυσικό να απαιτεί ανασύνταξη τώρα, ανασύνταξη και πορεία στο λαό.

Το σκηνικό της δραματικής μας κρίσης δεν το επιτρέπει. Τα γεγονότα οδηγούσαν σε μια 11η Νοεμβρίου ως αυτοσκοπό. Ο κίνδυνος να ταυτιστεί η προσωπική διαδρομή των στελεχών με τη διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, ο κίνδυνος της απώλειας της μνήμης μας, ο κίνδυνος να μείνουμε πίσω από τις λαϊκές απαιτήσεις, ο κίνδυνος να μείνουμε έξω από τις ανάγκες που έχει η νέα εποχή, να εξακολουθούμε να είμαστε έξω από τις ανάγκες που έχει η νέα εποχή, είναι ορατός, είναι υπαρκτός.

Και εγώ θα επιμείνω στον ίδιο δρόμο και μετά την 11η Νοεμβρίου. Δεν έχω άλλη οδό, δεν έχω άλλο ήχο, να δώσουμε απάντηση σε αυτή τη μεγάλη απαίτηση του λαού, να πάμε κοντά του, να ακούσουμε το σφυγμό του, να νιώσουμε τους παλμούς της καρδιάς του, να του απαντήσουμε επιτέλους, όχι μόνο τι είναι αυτό που μας έφερε ως εδώ, αλλά κυρίως τι είναι αυτό που θα σηκώσει ξανά την ελπίδα και την προσδοκία για τον τόπο.

Γι' αυτό, αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, δεν νιώθω καλά όλο αυτό τον καιρό. Δεν νιώθω ότι πραγματικά ανταποκρινόμαστε σε αυτές τις ανάγκες. Δεν νιώθω ότι το ταξίδι μας είναι τόσο σίγουρο. Δεν νιώθω ότι οι απαντήσεις μας είναι τόσο στέρεες. Δεν νιώθω γιατί: γιατί ακόμα κινούμαστε κάτω από τις δραματικές συνθήκες της βραδιάς των εκλογών.

Ελπίζω ότι αυτή η μέρα η σημερινή και το τέλος αυτής της Συνδιάσκεψης -που μπορεί να μην ήταν ένα Συνέδριο, όπως θα έπρεπε να είναι- να είναι αυτό που θα δώσει μια ελπίδα ότι τις επόμενες μέρες, και κυρίως την άλλη Κυριακή και μετά από αυτήν, τα πράγματα θα είναι καλύτερα για το Κίνημά μας.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, θα ήθελα τώρα λίγο να μιλήσω για το αξιακό πλαίσιο της πρότασής μου για την κυβερνώσα αριστερά. Όχι γιατί, έχω δώσει ήδη κάποιες επιλογές που αφορούν τα βασικά πολιτικά χαρακτηριστικά, αλλά και τις γραμμές που πρέπει να ακολουθήσει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης. Θα ήθελα όμως να πω δυο λόγια περισσότερο για το αξιακό και ιδεολογικό πλαίσιο.

Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να αντιπροσωπεύει μια αριστερή και προοδευτική πρόταση της διακυβέρνησης του τόπου. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι κόμμα διαμαρτυρίας που εκφέρει απερίσκεπτα διεκδικητικές ακροβασίες, αλλά πολιτικό Κίνημα με ισχυρή προγραμματική συγκρότηση, ικανό να σχεδιάζει, να διαβουλεύεται, να προτείνει και εν τέλει να υλοποιεί.

Προβάλουμε την προσήλωσή μας σε μια πρόταση διακυβέρνησης με πρόσημο και αριστερό και προοδευτικό. Τα κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς, παρά τον αριστερό ριζοσπαστισμό τους είναι κατά βάση κόμματα με βαθιά συντηρητικές αγκυλώσεις κυρίως διότι αρνούνται να προσεγγίσουν νέες αντικειμενικού χαρακτήρα αλλαγές και εξελίξεις.

Έχω, λοιπόν, να καταθέσω τα εξής σημεία: Πρώτον, η προοδευτική Αριστερά βρίσκεται σε διαρκή και ανειρήνευτη ρήξη με κάθε μορφή ολοκληρωτισμού που καταργεί βίαια τη διάκριση δημόσιο, ιδιωτικού και συνθλίβει κάθε προσωπική ελευθερία.

Η αυτονόητη κριτική στην παγκόσμια πολεμική και ιμπεριαλιστική βία δεν μπορεί να δικαιολογεί βάναυσα και αιμοσταγή καθεστώτα. Η αυτονόητη κριτική στη μονομερή ηγεμονική συμπεριφορά της υπερδύναμης δεν μπορεί να προσφέρει άλλοθι σε δικτατορίες που καταδικάζουν τους λαούς τους στη μαζική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην φτώχεια, ακόμα και στη γενοκτονία.

Η κριτική στις κοινωνικές αδικίες και ανισότητες που προκαλεί ένα κυρίαρχο σήμερα μοντέλο παγκοσμιοποίησης δεν πρέπει να αποστραγγίζει τους λαούς από τη διεκδίκηση του δικαιώματός τους στην ανάπτυξη, την ευημερία και στην ισχυρή παρουσία του στη διεθνή σκηνή.

Μια σύγχρονη δημοκρατικά οργανωμένη και νομιμοποιημένη οικουμενική διακυβέρνηση με προτεραιότητες στην ειρήνη, το περιβάλλον και την καταπολέμηση της φτώχειας θα πρέπει να είναι το επιστέγασμα της παγκοσμιότητας των κινημάτων και των λαϊκών αγώνων. Ο πατριωτισμός δεν ακυρώνει την ιδέα της δικαιοσύνης και οφείλει να εμπλουτίζεται από έναν νέο διεθνισμό.

Δεύτερον, η Προοδευτική Αριστερά είναι πρωτίστως πολιτικό κίνημα ελευθεριών και δικαιωμάτων. Οφείλει διαρκώς να αρθρώνει μια δυναμική πρόταση κοινωνικής αλλαγής με ουμανιστικό, κοινωνικά δίκαιο και πολιτικά συμμετοχικό περιεχόμενο.

Η Προοδευτική Αριστερά δεν επιλέγει απλώς τα προβλήματα που βολεύουν την μαξιμαλιστική της αυταρέσκεια, αλλά την άμεση και προοδευτική λύση κάθε προβλήματος που ταλαιπωρεί τους συμπολίτες μας. Οφείλει να οργανώνει πάνω απ' όλα ένα ακριβοδίκαιο οικονομικά βιώσιμο και κοινωνικά ευαίσθητο δίκτυο ίσων δυνατοτήτων ιδίως στην παιδεία και τις κοινωνικές παροχές.

Όλοι οι πολίτες πρέπει να βρίσκουν μπροστά τους ανοιχτούς δρόμους στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην επιχειρηματικότητα, στην κοινωνική πρόνοια και ασφάλιση, στον πολιτισμό και τον ελεύθερο χρόνο, όλοι έχουν δικαίωμα στην ευημερία.

Οφείλει να αντιπροσωπεύει μια ρεαλιστική κυβερνώσα επιλογή για τους πολίτες. Δεν πρέπει να σπαταλήσουμε και τα τελευταία αποθέματα εμπιστοσύνης και προσδοκίας που οι πολίτες απευθύνουν στο Κίνημά μας.

Τρίτον, οι δημοκρατίες μας αντιμετωπίζουν σύγχρονες ολιγαρχικές προκλήσεις, που υπονομεύουν την νομιμοποιητική βάση των θεσμών της και καθιστούν την πολιτική πανάκριβο επικοινωνιακό σπορ για ισχυρά συμφέροντα και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Η πραγματική βούληση του λαού δεν είναι πλέον εκδήλωση της λαϊκής κυριαρχίας και της κοινωνίας των πολιτών, αλλά διαφορά σε αμφίσημες δημοσκοπήσεις και αγενώς θορυβούντα τηλεοπτικά παράθυρα.

Ο λαός δεν συμμετέχει, παρακολουθεί αποσβολωμένος και παροπλισμένος. Οι σύγχρονες δημοκρατίες τείνουν να γίνουν δημοκρατίες χωρίς πολίτες, ολιγαρχικές δημοκρατίες με καταναλωτές επικοινωνιακών προϊόντων και απρόθυμων τηλεθεατών.

Πρέπει να αναδείξουμε την παιδαγωγική αξία της πολιτικής ως μέσου καθημερινής συμμετοχής και δράσης που μπορεί και πρέπει να κάνει τη ζωή μας καλύτερη. Η κυβερνώσα Αριστερά ακούει, συνομιλεί, διαβουλεύεται με την κοινωνία των πολιτών που σήμερα έχει νέες διευρυμένες δυνατότητες συμμετοχής και παρέμβασης.

Αλλά πρέπει να μιλήσουμε πρώτα μεταξύ μας, πρέπει να αποκτήσουμε εμπιστοσύνη μεταξύ μας, πρέπει να μιλούμε πρώτα μεταξύ μας, να διαβάζουμε τι λέει ο ένας στον άλλο, να καταλαβαίνουμε ότι χωρίς επικοινωνία μεταξύ μας δεν υπάρχει κίνημα ενεργών πολιτών, χωρίς ένα ΠΑΣΟΚ συμμετοχικό και δημοκρατικό.

Τέταρτον, ένα Προοδευτικό και Αριστερό Κόμμα, πρέπει να έχει αξιόπιστη πρόταση για την ανάδειξη του πολιτικού προσωπικού της χώρας με κριτήριο την αξιοσύνη και τη διάκριση στην κοινωνία. Να κατανοήσουμε, ότι η ανανέωση είναι υψηλής σημασίας προσφορά προς το Έθνος να αναδειχθούν νέοι πολιτικοί με όραμα, με πολιτική έμπνευση, με διοικητικές δεξιότητες.

Έτσι η ενασχόληση με την πολιτική θα είναι το επιστέγασμα μιας ευρύτερης καταξίωσης και όχι η παρασιτική λειτουργία ομάδων, μηχανισμών και κατ' επάγγελμα ιντριγκαδόρων.

Η πολιτική πρέπει να ξαναβρεί το ήθος, την αξιοπρέπεια, την ευαισθησία και τον αλτρουισμό που της αξίζει, που της ταιριάζει, αν θέλουμε να αποτελέσουμε πρότυπο και για την αλλαγή στην κοινωνία. Διαφορετικά όσα σχέδια και να κατεβάσουμε στην κοινωνία τίποτα δεν πρόκειται να γίνει πραγματικότητα.

Η σημερινή κρίση στο ΠΑΣΟΚ δεν είναι μόνο κρίση ηγεσίας, αλλά αφορά και τις οδύνες μιας νέας μεταπολίτευσης. Σήμερα η νέα μεταπολίτευση ήρθε η ώρα να περάσει στα χέρια αυτών που το 2020 θα είναι 20 και 30 χρονών. Κανείς δεν αλλάζει από μόνος του.

Χρειάζεται, λοιπόν, μια μαζική, εμπνευσμένη και δημιουργική είσοδος νέων ανθρώπων στην πολιτική μέσα από συλλογικές διαδικασίες βάσης, που το Κόμμα μας κατοχυρώνει μέσα από τις λειτουργίες του και τις επιλογές του.

Πέμπτον, η δεξαμενή της ανανέωσης, αλλά και της αναγέννησης της πολιτικής είναι η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία των παραγωγικών, εκσυγχρονιστικών και προοδευτικών δυνάμεων του τόπου. Και η διαδικασία ανάδειξης, ένα μοντέλο διακυβέρνησης που αρθρώνεται παντού μέσα από αναπτυξιακές συμφωνίες που αφορούν όλες τις όψεις της ανάπτυξης και την μακροοικονομική ισορροπία και την μεγέθυνση του προϊόντος και την ανταγωνιστικότητα, αλλά παράλληλα το κοινωνικό κράτος, την απασχόληση, τη μόρφωση, το περιβάλλον, την πράσινη οικονομία.

Θέλουμε να βγάλουμε από τα έγκατα της κοινωνίας τις νέες δυνάμεις των παραγωγών και των δημιουργών και να τους δώσουμε το έδαφος και τα κίνητρα για να αναπτυχθούν απεριόριστα και ελεύθερα.

Γι' αυτό για την Κυβερνώσα Αριστερά η παραγωγή του πλούτου και η ανάπτυξη του κοινωνικού κεφαλαίου είναι η πρώτη προγραμματική αξία, που χωρίς αυτήν δεν επιβιώνει η χώρα. Η διαδικασία του εκσυγχρονισμού όχι ως ιδεολογία αλλά ως μόνιμη στρατηγική που προσαρμόζει δομές, θεσμούς και πρακτικές στις νέες ανάγκες, αλλά και διασφαλίζει μια κοινωνία με κανόνες για όλους και διαφάνεια παντού.

Αποτελεί σημαντική συνιστώσα και στη νέα εποχή. Η προοδευτική στρατηγική που ολοκληρώνει το τρίπτυχο της κοινωνικής μας αναφοράς, ενσωματώνει στη Σοσιαλιστική και Δημοκρατική της πρόταση την Αριστερά των Κινημάτων και των δημοκρατικών ανατροπών. Αυτή είναι η κύρια πλευρά, εδώ βρίσκεται η ψυχή της προσπάθειας, ο δρόμος της δημοκρατικής ανατροπής. Με αυτό πρέπει να πάμε με ένα συμβόλαιο εμπιστοσύνης ξανά με το λαό.

Έκτον. Η ανάπτυξη του τόπου και η ευημερία του λαού είναι σταθερή επιλογή της προοδευτικής και Κυβερνώσας Αριστεράς. Ο άνθρωπος, η αξιοπρέπεια, η δημιουργικότητά του είναι το μέτρο κάθε αναπτυξιακής πολιτικής, γεγονός που διέπει όχι μόνο την παραγωγή του πλούτου αλλά ιδίως την αναδιανομή του στο εσωτερικό της κοινωνίας με δομές, με μόνιμες πρακτικές και όχι με πλειοδοσία επιδομάτων ή παροχών.

Όμως κάθε κοινωνικά δίκαιη αναδιανομή απαιτεί πλούτο που παράγει όλη η κοινωνία. Το ΠΑΣΟΚ να οργανώσει το αναπτυξιακό εγχείρημα του λαού μας με βάση τις στρατηγικές επιλογές της καινοτομίας και της κοινωνίας της γνώσης. Η παιδεία, η δια βίου εκπαίδευση είναι στρατηγικού χαρακτήρα επιλογές. Ενώ η παραγωγική υποδομή της χώρας μπορεί να αποκτήσει διεθνές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Είναι αδύνατη η παραγωγή πλούτου για τη χώρα και το λαό, χωρίς μια δημιουργική έφοδο στη νέα εποχή, στις δυνατότητες, στις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που μας δίνει η κοινωνία της πληροφορίας.

Τέλος το ΠΑΣΟΚ ως κυρίαρχη αλλά όχι οπωσδήποτε μοναδική έκφραση της Κυβερνώσας Αριστεράς οφείλει να σταθεί στο ύψος της ιστορικής του ευθύνης. Να αλλάξουμε, γιατί πρέπει να γίνει. Αλλά να μην μεταλλαχτούμε. Να κάνουμε την αυτοκριτική μας όπου χρειάζεται, αλλά όχι να αυτομαστιγωθούμε και να ελεεινολογούμε την ιστορία μας και την προσφορά μας στον τόπο.

Να υπερασπιστούμε το τεράστιο έργο μας, χωρίς αλαζονείες. Διότι ο λαός δεν επιτρέπει σε κανέναν να αισθάνεται αποκλειστικός κατ' επάγγελμα και εν λευκώ εκπρόσωπός του. Να βελτιώσουμε την προγραμματική μας συγκρότηση χωρίς Αριστερο-Δεξιές παλινωδίες από τις οποίες κυοφορείται πότε ένας μεγαλύτερος συνασπισμός άμορφων δυνάμεων και πότε μια μικρότερη Κεντροαριστερά.

Να διεκδικήσουμε την πλειοψηφία του λαού και την κυριαρχία των ιδεών μας στην κοινωνία ως μεγάλο προοδευτικό Κόμμα της Κυβερνώσας Αριστεράς. Επιτέλους να ακούσουμε χωρίς να βιαστούμε να απαντάμε ως γεννημένες αυθεντίες. Να απαντήσουμε από ατομική περίσκεψη και συλλογική διαβούλευση με το πρόγραμμα και το πολιτικό μας ήθος.

Να εκφράσουμε κάτι περισσότερο από μια πρόταση εξουσίας, να εκφράσουμε ένα όραμα ζωής και αξιοπρέπειας. Ένα όραμα ήθους και αναγέννησης της πολιτικής, που πρέπει να γίνει ξανά μια προοδευτική αναγεννητική δύναμη στην κοινωνία μας.

Συντρόφισσες και σύντροφοι και τώρα νομίζω ότι είναι η ώρα να μπω στο τελευταίο κομμάτι της τοποθέτησής μου, που αφορά την πορεία προς τις εκλογές της Κυριακής.

Στέκομαι με απόλυτο σεβασμό μπροστά στους συντρόφους που είναι συνυποψήφιοί μου και στις δυο προτάσεις. Η πρώτη πρόταση λέει: ποιος εγγυάται την πολιτική αυτονομία του Κινήματος. Αν τώρα δεν αντισταθούμε στα εξωθεσμικά κέντρα, δεν υπάρχει πορεία νίκης. Είναι σωστή στη βάση της.

Η δεύτερη λέει: ποιος εγγυάται τη νίκη στις επόμενες εκλογές για το καλό του τόπου και της κοινωνίας και αυτή είναι σωστή στη βάση της, σε σχέση με αυτό που είπα για την πολύχρονη διακυβέρνηση της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία.

Εγώ λέω: αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν εγγυάται ούτε την πολιτική του αυτονομία ούτε τη νίκη. Δεν μπορεί κανείς μόνος του να εγγυηθεί ούτε την αυτονομία ούτε τη νίκη. Γιατί δεν μπορεί κανείς μόνος του να εγγυηθεί την αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ.

Δεν έχω ψευδαισθήσεις. Δεν κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου. Στις κάλπες την επομένη Κυριακή πηγαίνει άρον - άρον το ΠΑΣΟΚ της ήττας. Ας μην το κανακεύουμε αυτό το ΠΑΣΟΚ, ας μην το κολακεύουμε, ας μην το ωραιοποιούμε, ας μην του χαρίζουμε τόσο πλούσιο χειροκρότημα με τόσα πολλά συνθήματα και ιαχές χαράς και θριάμβου.

Στις εκλογές θα πάει ένα ΠΑΣΟΚ που όπως είναι, δεν μπορεί να κυβερνήσει. Το ΠΑΣΟΚ των βουλευτών που ανασφαλείς σκέφτονται την επόμενη μέρα. Το ΠΑΣΟΚ των επίδοξων αρχηγών που θέλουν να πάρουν καλύτερη θέση για το μέλλον. Το ΠΑΣΟΚ των κάθε λογής αξιωματούχων που θέλουν να μην διαταραχτεί η νομενκλατούρα και η επετηρίδα τους, είτε είναι στο Συνδικαλισμό, είτε είναι στην Αυτοδιοίκηση, είτε είναι σε οποιαδήποτε σώματα και κινούνται στο επίπεδο της κοινωνίας.

Είναι το ίδιο ΠΑΣΟΚ που ταμπουρωνόταν στα κυβερνητικά του τιμάρια που αδυνατούσε να παραχωρήσει σπιθαμή χώρου των αρμοδιοτήτων του, που αντιστεκόταν στις ανατροπές και τις μεταρρυθμίσεις, που στα λόγια άλλαζε θέσεις περιγράφοντας από το επιθυμητό και στην πράξη υπέγραφε απλά την αναπαραγωγή του εαυτού του.

Είναι το ΠΑΣΟΚ της ήττας, της φθοράς και της πτώσης.

Το ΠΑΣΟΚ που από το 1987 αναζητά την ανεκπλήρωτη στροφή του στην κοινωνία, την ανεπίδοτη επανάσταση εσωτερικά που δεν έκανε, τη ρητορική του ανασυγκρότηση.

Και μια εξομολόγηση. Αυτό το ΠΑΣΟΚ ασφαλώς δεν μπορεί να με ψηφίσει Πρόεδρο τώρα, δεν πληρώ τα απαιτούμενα προσόντα, δεν ανταποκρίνομαι στα κρατούντα αξιολογικά του κριτήρια, δεν εγγυώμαι αξιόπιστα τις προσωπικές διαδρομές των στελεχών του.

Ας μιλήσω λοιπόν κι εγώ μια φορά λίγο για τον εαυτό μου. Λένε οι επικοινωνιολόγοι: «όλοι τον αγαπούν, όλοι τον σέβονται, τον συμπαθούν, δεν έχει πείσει ότι μπορεί να ηγηθεί της Παράταξης» και εννοούν δεν κατασκεύασε στρατούς και μηχανισμούς, δεν στράτευσε υποτακτικούς και χειραγωγημένους, δεν καλλιέργησε το αρχηγικό προφίλ προβάλλοντας την προσωπική ταυτότητα ενάντια στη συλλογική ανάγκη, δεν διαπραγματεύτηκε με κανένα κέντρο θεσμικό ή εξωθεσμικό την αρχηγία του.

Απαντώ: Το ευκολότερο πράγμα του κόσμου για εμένα θα ήταν να ακολουθήσω αυτό το δρόμο. Πάντα μπορούσα.

Το ευκολότερο πράγμα του κόσμου θα ήταν να προβάλλω τις απόψεις, τις θέσεις, τις ιδέες μου προσωπικά. Πάντα είχα, και πρότεινα και όλοι το ξέρουν αυτό.

Το ευκολότερο πράγμα του κόσμου ήταν να οργανώσω υποστηρικτές, να βρω κλακαδόρους, να υψώσω σημαίες. Δεν μου πάει.

Εμπιστεύτηκα συντρόφισσες και σύντροφοι την ψυχή μου για την Παράταξη μέσα στην οποία μεγάλωσα και πορεύτηκα.

Εμπιστεύτηκα τη συνείδησή μου που η αγωνιστική μου διαδρομή διαμόρφωσε.

Εμπιστεύτηκα την πίστη μου ότι αυτό το Κίνημα μπορεί να αναγεννηθεί και να σφραγίσει και τη νέα εποχή, γι' αυτό στάθηκα μπροστά σας υπεύθυνα και ζητάω την εμπιστοσύνη σας.

Γιατί κάτω από την κρούστα του ΠΑΣΟΚ της ήττας, υπάρχει το ΠΑΣΟΚ της νίκης. Υπάρχει το ΠΑΣΟΚ της ενότητας, υπάρχει το ΠΑΣΟΚ της ανατροπής, υπάρχει το ΠΑΣΟΚ της αναγέννησης.

Αυτό το ΠΑΣΟΚ το συνάντησα παντού. Από τότε που ξεκίνησα τα πρώτα μου βήματα όταν το ΠΑΣΟΚ άνθισε με την αυτό-οργάνωση, με την ιδεολογική ηγεμονία της νέας γενιάς, με τη δύναμη των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων. Το ΠΑΣΟΚ που σε κάθε εποχή είχε όραμα, είχε στόχο, είχε στρατηγική.

Θέλω να θυμίσω σε αυτούς που ξεκινήσαμε μαζί, ότι μετά την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ ο Ανδρέας Παπανδρέου επειδή θα γινόταν εκλογές σε δύο μήνες, συγκρότησε τα ψηφοδέλτια τότε του κινήματος μέσα από τα στελέχη της παλιάς Ένωσης Κέντρου και της παραδοσιακής Αριστεράς, που ήταν κοινωνικά καταξιωμένα και δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς.

Παρακολουθώντας όμως όλη εκείνη τη φοβερή περίοδο της δεκαετίας του ´70 έβλεπα κάθε στιγμή να δίνει την ιδεολογική πρωτοβουλία για τη φυσιογνωμία του στη νέα γενιά, γιατί τότε παίζαμε ξύλο όχι για τις καρέκλες που διεκδικούσαμε, αλλά για τα βιβλία που διαβάζαμε και τις ιδέες που θέλαμε να υπηρετήσουμε.

Κι εγώ λέω μια απλή αλήθεια: Αν όλοι συμφωνούμε ότι μια νέα εποχή πρέπει να ξεκινήσει, μια απλή αλήθεια, πάντα στις νέες εποχές, γιατί η προηγούμενη ήταν εποχή προόδου και ευημερίας για τον τόπο η μεταπολίτευση, η νέα γενιά είναι μπροστάρης κι είναι το κριτήριο του αν μπαίνεις ή όχι στη νέα εποχή.

Και ρωτώ, το σημερινό ΠΑΣΟΚ ποια σχέση έχει με τη νέα γενιά, τα οράματά της, τις επιδιώξεις της, τι δρόμο της άνοιξε να χαράξει η ίδια τον κόσμο που θέλει να ζήσει, ποιες αξίες της έχει εμφυσήσει για να της δώσει το δικαίωμα να πει ναι, μπορεί να γίνει ένας καλύτερος κόσμος, μπορεί να ασχοληθώ με την πολιτική ξανά, μπορούν να ξαναβρούν τα όνειρά μου εκδίκηση, μπορώ να δώσω μια προοπτική γι αυτή την πατρίδα.

Αυτό είναι το κριτήριο του πως θα κριθεί το ΠΑΣΟΚ των επόμενων μηνών και των επόμενων χρόνων. Συντρόφισσες και σύντροφοι, αυτό το ΠΑΣΟΚ της νίκης, της ενότητας, της ανατροπής, της αναγέννησης, στους σαράντα νομούς που επισκέφθηκα αυτές τις λίγες μέρες, το συνάντησα παντού.

Η βάση του ΠΑΣΟΚ που αρνείται να συνθλιβεί ανάμεσα στις μυλόπετρες των εξουσιαστικών μας σχέσεων, που αρνείται να βολευτεί στα χαρακώματα των εσωκομματικών συσχετισμών, συνάντησα συντρόφους παλιούς που ξαναπέρασαν μετά από πολλά χρόνια τις πόρτες μας, άνθρωποι από την Περιφερειακή Δημοκρατική Ένωση, από το ΔΗΚΚΙ, από τη σοσιαλιστική έκφραση, διάβασα προτάσεις χρήσιμες και πρωτοπόρες, πολλές φορές και από τους νέους σοσιαλιστές και από την Κοινωνική Αριστερά και από την Αριστερή Πρωτοβουλία.

Πάνω απ´ όλα όμως συνάντησα τη βάση του ΠΑΣΟΚ και διάβασα την αγωνία της. Στην πρότασή μου για το συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ και για την κυβερνώσα αριστερά, συνόψισα, επιχείρησα να συνοψίσω, μια πραγματική πολιτική απάντηση στη σημερινή μας κρίση. Και σήμερα νοιώθω έτοιμος να οδηγήσω μαζί σας την επίτευξη ώριμων και ολοκληρωμένων ανατροπών, που διασφαλίζουν το ΠΑΣΟΚ της ενότητας, της ανατροπής της νίκης.

Επαναλαμβάνω όμως, για να μη με θεωρήσετε ολίγον τυχοδιωκτικό, δεν έχω ψευδαισθήσεις, δεν κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου, το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται επειγόντως ένα big bang, μια μεγάλη εσωτερική έκρηξη, να απεγκλωβιστούν οι δυνάμεις από τα ξύλινα τείχη, να καταργηθούν οι κάθε λογής νομενκλατούρες και να αχρηστευτούν οι επετηρίδες. Να ξανασυνδεθούν σε ενιαία και αρθρωμένη βάση τα σπασμένα μας κομμάτια και θρύψαλα, να επανέλθει στο κόμμα η εσωκομματική δημοκρατία και η συλλογικότητα. Μια τέτοια έκρηξη όμως δεν μπορεί να γίνει σήμερα και δε θα γίνει ούτε την Κυριακή.

Και λοιπόν τι θέλεις από μας θα ήταν η επόμενη ερώτηση. Συγκρότημα λοιπόν αυτή την πρόταση γιατί πιστεύω ότι είναι πλειοψηφική στις ιδέες της, γιατί πιστεύω ότι είναι μέσα μας στο εσωτερικό μας στη βάση μας στους δημοκρατικούς πολίτες και υπαρκτή και σημαντική πολιτική δύναμη. Και γιατί κυρίως μπορεί και πρέπει να γίνει καταλύτης στις εξελίξεις της επόμενης μέρας.

Γι αυτό δεν υπάρχει χαμένη ψήφος, γι αυτό δεν υπάρχει η 11η Νοεμβρίου ως αυτοσκοπός, γι αυτό δεν υπάρχει στο δρόμο θάνατος για το κίνημα. Το σκάφος μπορεί να κλυδωνίζεται σήμερα, δεν βυθίζεται όμως γιατί είμαστε εδώ όλοι μαζί να το προστατεύσουμε και να το οδηγήσουμε στη σωστή κατεύθυνση. Και μέσα από αυτή την πρόταση η ίδια η βάση του κινήματος θα εγγυηθεί την ενότητα και την προοπτική της παράταξης και όποιος κι αν είναι Πρόεδρος.

Ρώτησαν κάποια φορά έναν πολύ μεγάλο καλλιτέχνη και άνθρωπο και προοδευτικό πολίτη, τον Τσάρλι Τσάπλιν, "ποιο κοινό προτιμάτε"; Και απάντησε: «Αυτό το κοινό που αρχικά δε θέλει να έρθει ή δεν το άφηναν να έρθει στην παράστασή μου κι όταν έρθει έχει μια διάθεση κριτική γι αυτό που θα δει και θα ακούσει. Όλη μου η προσπάθεια -λέει ο Σαρλώ- είναι να κάνω αυτό το κοινό να μη θέλει να φύγει από κοντά μου».

Εγώ εμείς κι αυτοί που θα με ψηφίσουν για Πρόεδρο, κι αυτοί που στέκονται κριτικά απέναντί μου, κι αυτοί που πιστεύουν στις ιδέες μου και δεν θα με ψηφίσουν, θα είμαστε μαζί και την επόμενη μέρα. Θα είμαι μαζί με το Γιώργο Παπανδρέου και το Βαγγέλη Βενιζέλο, θα είμαι πάντα αυτό που ήξερα να κάνω. Αυτή είναι η πορεία μου, η πορεία μας. Χωρίς πανό και συνθήματα, χωρίς μεταφερόμενους οπαδούς, χωρίς ρωμαϊκές πιέσεις, χωρίς σημαίες και φλάμπουρα, χωρίς ρητορικές και στομφώδεις κορώνες.

Στο δρόμο της αλήθειας, στο δρόμο της δημοκρατικής ανατροπής, στο δρόμο ενός κινήματος που σηκώνει ξανά τα πανιά για μια εποχή προόδου και ευημερίας και για νέες νίκες, για την πατρίδα πάνω απ´ όλα, για να έχουν όλοι δικαίωμα στην ευημερία πάνω απ´ όλα, για να συνεχίσει ενωμένη η πλειοψηφική δημοκρατική και προοδευτική παράταξη πάνω απ´ όλα, για να σημαδέψει το κίνημά μας στο καινούριο του ταξίδι μια νέα εποχή αναγέννησης και ανθρωπισμού, μια νέα εποχή ανασυγκρότησης του τόπου, μια νέα εποχή ελπίδας για τον τόπο και το λαό μας.

Σε αυτό το ταξίδι σας καλώ, σας ευχαριστώ προκαταβολικά για την εμπιστοσύνη σας και είμαι σίγουρος ότι θα είμαστε οι πραγματικοί νικητές της επόμενης μέρας, γιατί αυτό το κίνημα έρχεται από πολύ μακριά και θα πάει πολύ πιο μακριά, γιατί αυτό το επιβάλλουν οι αξίες του οι αρχές του και η διαθήκη και ο κώδικας με τον οποίον γεννήθηκε.

Εμπρός λοιπόν όλοι μαζί και στις 12 Νοεμβρίου να πάμε μπροστά το κίνημά μας για το καλό του τόπου, να απαντήσουμε στην ανασφάλεια του λαού που πληρώνει σήμερα τα σπασμένα. Γεια σας.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ

2 Νοεμβρίου

Θυμάμαι σύντροφοι πριν από 11 χρόνια, σε μια επεισοδιακή Συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που εκλέχτηκα για πρώτη φορά Γραμματέας του Κινήματος, όταν ανέβηκα στο βήμα αισθάνθηκα και είπα από μέσα μου, και «τώρα ο Θεός βοηθός». Νομίζω ότι πρέπει να έχουμε τον Θεό βοηθό από εδώ και πέρα.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, θέλω να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη. Δεν με νοιάζει αν θα με χειροκροτήσετε, θέλω να με ακούσετε προσεκτικά. Η καμπή που περνά το Κίνημά μας είναι η κρισιμότερη στην 33χρονη διαδρομή του. Είναι καλύτερα να ακούμε, παρά να φωνασκούμε. Είναι καλύτερα να μιλάμε, παρά να κραυγάζουμε. Είναι καλύτερα να προβληματιζόμαστε, παρά να συνθηματολογούμε. Να είμαστε αληθινοί, αυθεντικοί, παρά υποκριτές και κίβδηλοι.

Ένα κόμμα χωρίς μνήμη δεν έχει μέλλον. Είναι κάποιες στιγμές που νιώθω ότι θάβουμε το παρελθόν μας. Είναι κάποιες στιγμές που νιώθω ότι ωραιοποιούμε τα πράγματα. Είναι κάποιες στιγμές που θεωρώ ότι θέλουμε να κρύψουμε το παρόν μας. Και τότε προσωποποιούμε τις αντιθέσεις, υψώνουμε ξύλινα και εύφλεκτα τείχη ανάμεσά μας, που κάθε στιγμή μπορούν να πάρουν φωτιά, απεμπολούμε τις ευθύνες μας και αναζητούμε αποδιοπομπαίους τράγους.

Εγώ συντρόφισσες και σύντροφοι, αντιστέκομαι στις εύκολες σειρήνες ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν ήταν ικανός να κερδίσει τον Καραμανλή, γι' αυτό χάσαμε στις εκλογές.

Αντιστέκομαι στις εύκολες σειρήνες, ότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος υπονόμευε, γι' αυτό χάσαμε τις εκλογές.

Αντιστέκομαι στις εύκολες σειρήνες, ότι ο Κώστας Σημίτης, ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ, ο «λουτήρας» της Παράταξης. Θέλω να έχω ακριβοδίκαιη στάση απέναντι στην ιστορία. Είμαι περήφανος για την διαδρομή μας. Είμαι περήφανος για το έργο μας. Είμαι περήφανος για μια περιουσία που την φτιάξαμε βήμα με βήμα, πέτρα την πέτρα, όλα αυτά τα χρόνια.

Όμως πρέπει να δούμε την αλήθεια κατάματα. Και εγώ θέλω να πω δυο λόγια κριτικής. Γιατί με την είσοδο στην ΟΝΕ, το τέλος μιας αναγκαστικά διαχειριστικής περιόδου, με την προσαρμογή στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και τους εθνικούς στόχους να συναρτώνται, με την οικονομική σταθερότητα και την μακροοικονομική ισορροπία η χώρα όφειλε να γυρίσει σελίδα, να επανακαθορίσει τους στόχους της, να ανασυντάξει εσωτερικά τις δυνάμεις της, να προσαρμόσει τις δομές και τους θεσμούς της, να αποκτήσει ένα νέο όραμα. Δεν το κάναμε.

Οι εξελίξεις απαιτούσαν άλλο πρότυπο παραγωγής που σέβεται την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα. Άλλη δικαιότερη κατανομή του πλούτου, άλλη θεσμική συγκρότηση της δημοκρατίας, για να μπορούμε να σηκώσουμε το βάρος του ανταγωνισμού και των αναγκών της ανάπτυξης.

Ο τόπος χρειαζόταν τη δυναμική μιας νέας μεταπολίτευσης. Αντ' αυτού και μέσα στη γενικότερη ασάφεια και την κρίση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας, δεν πετύχαμε την παραγωγική ανασυγκρότηση, μεγάλωσε η άνιση κατανομή του πλούτου, το μοντέλο διακυβέρνησης άρχισε να φθείρεται και να παρακμάζει. Το κόμμα των αξιωματούχων και του κράτους, δεν ήταν πια σε θέση να τολμήσει ρήξεις. Δεν ήταν σε θέση να κάνει τις αλλαγές που απαιτούσαν οι καιροί. Χάσαμε την μεταρρυθμιστική μας πνοή, την αναγκαστική μας δύναμη, την ικανότητα των αλλαγών.

Η πύρρεια νίκη μας του 2000 και οι ήττες του 2004 και του 2007, έφεραν την δεξιά στην εξουσία για να οδηγηθεί η χώρα στην ανυποληψία και η περιβόητη νέα διακυβέρνηση στη παρακμή.

Ποιος από μας συντρόφισσες και σύντροφοι, μπορεί να πει, χωρίς να στρεβλώνει την αλήθεια ότι μια περίοδος, είτε το 2000-2004, είτε το 2004 - 2007, μπορεί να σβήσει από το χάρτη γιατί θέλουμε να ρίξουμε τα βάρη στην άλλη και μάλιστα να το κάνουμε οι μέτοχοι, οι συμμέτοχοι, οι ρυθμιστές, οι κατέχοντες αυτής της περιόδου.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, ταξιδεύουμε σε ένα κόσμο τρικυμίας και αλλαγών ψάχνοντας την χαμένη μας ταυτότητα. Από την πτώση του τείχους η Ευρωπαϊκή Αριστερά παραδέρνει ανάμεσα σε διαχειριστικές λογικές και μικρά και άτολμα βήματα. Αμφισβητείται σοβαρά, κομβικά θα έλεγα το μοντέλο δημιουργίας που έχτισε πάνω στη κοινωνία της πλήρους απασχόλησης, στο κράτος πρόνοιας, στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Δεν πρόσφερε λύσεις, δεν έκανε βήματα προόδου, δεν επιχείρησε να ενσωματώσει τις εξελίξεις στο ιδεολογικό της οπλοστάσιο. Ασφαλώς και έκανε και πρόσφερε, αποδείχθηκε όμως ότι δεν ήταν αρκετό.

Απέναντι στην παγκοσμιοποίηση στάθηκε δίβουλη, είτε προστατεύοντας κατακτήσεις που έπρεπε να αλλάξουν περιεχόμενο, είτε αποδεχόμενη επιλογές που την καθιστούσαν μέρος του νέου κατεστημένου των παντοδύναμων οικονομικών σχέσεων.

Σιγά - σιγά πέρασε στην άμβλυνση των ιδεών της. Πέρασε στην άμβλυνση των συνθημάτων της. Εγκατέλειπε το πλούσιο λεξιλόγιο της περιόδου των μακρών αφηγήσεων και περιέπιπτε στη λογική των μικρών βημάτων. Έτσι από το έλλογο πήγαμε στο ορθολογικό. Από το αειφόρο στο βιώσιμο, από το δίκαιο στο δικαιότερο. Από την δυνατότητα στην ευκαιρία. Από την ισότητα στην αυτοδυναμία. Από την εργασία στην απασχόληση. Από την αναδιανομή του πλούτου στην αναδιανομή του πλεονάσματος της ανάπτυξης. Από την πολιτική κοινωνία στη κοινωνία των πολιτών.

Το εκκρεμές της ιστορίας άρχισε να κινείται στο άλλο άκρο, από την ουτοπία στον ρεαλισμό, από την επανάσταση στην ενσωμάτωση. Οι παγκόσμιες δομές αποδείχθηκαν παντοδύναμες. Η κατάργηση των διαχωριστικών γραμμών οδήγησε στην κεντροποίηση της πολιτικής. Οι συντηρητικές δυνάμεις στη ρητορική τους συγκλίνουν, η αμορφία και η ασάφεια γίνονται κανόνας.

Το εκκρεμές συντρόφισσες και σύντροφοι, πρέπει να γυρίσει ξανά προς τα πίσω. Ασφαλώς δεν θα φθάσει στην εποχή των ουτοπικών οραμάτων. Δεν μπορεί όμως και να μείνει στις ψευδαισθήσεις της ενσωμάτωσης. Στη χώρα μας ο δρόμος ήταν δυσκολότερος. Στην πορεία για την κοινωνική αλλαγή, τον εκσυγχρονισμό, έπρεπε να επιλυθούν τα προβλήματα πολύχρονης υστέρησης. Δεν τα πήγαμε άσχημα. Πετύχαμε πολλά πράγματα που είναι σήμερα μια πραγματική μας περιουσία.

Από τη Μαδρίτη και την ομιλία του Ανδρέα Παπανδρέου εκεί το 1992 λίγα πράγματα προστέθηκαν στο ιδεολογικό μας οπλοστάσιο παρά τις προσπάθειές μας. Τώρα περιγράφουμε ξανά την νέα εποχή και ψάχνουμε το δρόμο.

Μπορεί να τον χαράξει ένας αυτό το δρόμο; Μπορεί μόνος του; Είναι υπόθεση ενός κειμένου, μιας συγγραφής, ενός εγκεφάλου; Όχι. Είναι υπόθεση των ιδεών που θα ανθίσουν στο συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ. Δεν μπορεί ο ένας. Το συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ το μπορεί.

Και έρχομαι στα περιβόητα εξωθεσμικά κέντρα. Το ΠΑΣΟΚ είχε πάντα μια γραμμή αντίστασης και αυτονομίας από κάθε λογής εξαρτήσεις. Ήταν η παρακαταθήκη του ιδρυτή του. Σχέσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων στη σύγχρονη εποχή είναι φυσιολογικές. Σχέσεις Μέσων και Κομμάτων; Αυτονόητες. Σχέσεις και αντιπαραθέσεις συμφερόντων; Νομοτελειακές.

Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς. Αν μπορούμε χωρίς να παραχωρήσουμε σπιθαμή από την πολιτική μας αυτονομία, χωρίς να διαταράξουμε τις αυτόνομες αλλά καλές μας σχέσεις, γιατί ζούμε σε μια εποχή συνύπαρξης να συνεχίσουμε το ταξίδι.

Μπορούμε να απαντήσουμε στο θέμα της κρίσης μιας δημοκρατίας ολιγαρχικής και μελαγχολικής; Ποιος θα εγγυηθεί όμως τις ανατροπές που απαιτούνται; Μπορεί ένας; Μπορεί μόνος του; Μόνο το συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ το μπορεί. Αυτή είναι η άμυνα απέναντι στο παντοδύναμο κράτος των συμφερόντων.

Συντρόφισσες και σύντροφοι οι εξελίξεις στο πολιτικό μας σύστημα φαίνεται να ακολουθούν μια νέα τροχιά. Κάθε νέα εποχή ξεκινά με μια νέα ή με αναγεννημένα Κόμματα. Μου αρέσει να λέω συχνά ότι είμαι ο τελευταίος που θα κλείσει την πόρτα στο Κίνημα. Γιατί πιστεύω ότι το Κίνημά μας μπορεί να αναγεννηθεί. Γιατί πιστεύω ότι οι πόρτες του θα είναι πάντα ανοιχτές για να ανοίξει το δρόμο της προόδου και της ευημερίας.

Μόνο που πρέπει να απαντήσουμε στο κρίσιμο δίλημμα των ημερών: προερχόμαστε από μια ήττα ή θα πάρουμε εμείς την πρωτοβουλία ή θα τρέχουμε πίσω από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις. Τίποτε πιο λογικό από τη θέληση κάποιων δυνάμεων να κονιορτοποιηθεί το υπάρχον κομματικό σύστημα και να υπάρξει μια άλλη διάταξη. Τίποτε πιο φυσιολογικό -εγώ συμφωνώ, έχει επιχειρεί ξανά- η Μεταπολίτευση αποδείχθηκε στέρεη και ανθεκτική, ωστόσο οι συνθήκες αυτή την εποχή έχουν νέα δεδομένα.

Ένας δικομματισμός που κάθε μέρα γίνεται και πιο άγονος και βάλλεται από παντού, Κόμματα κουρασμένα και ευεπίφορα σε φυγόκεντρες τάσεις, προοδευτικές δυνάμεις πολυδιασπασμένες και στατικές, με ασύμπτωτες στρατηγικές.

Είναι η ώρα συντρόφισσες και σύντροφοι να πάμε από τον άγονο δικομματισμό στο γόνιμο διπολισμό, ανάμεσα στην πρόοδο και στη συντήρηση, ανάμεσα στην Αριστερά και στη Δεξιά με κεντρικό φορέα και κορμό το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, που πρέπει να αναγεννηθεί και με πρόγραμμα, το πρόγραμμα μιας πραγματικά Κυβερνώσας Αριστεράς.

Συντρόφισσες και σύντροφοι θέλουμε να βάλουμε τη σφραγίδα μας και στην νέα ιστορική φάση; Θέλουμε να οδηγήσουμε και να επιταχύνουμε τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, προκαλώντας εμείς τις ανατροπές που απαιτούνται; Θέλουμε να μην επιτρέψουμε στο κράτος των συμφερόντων να αναδιατάξει το πολιτικό σκηνικό αναπαράγοντας την κρίση του πολιτικού συστήματος και να περάσουμε με δική μας πρωτοβουλία στο γόνιμο διπολισμό της προόδου και της συντήρησης;

Πρέπει να ξαναδούμε τις κοινωνικές μας αναφορές. Πρέπει να ξαναδούμε την ταυτότητα μιας πραγματικά προοδευτικής και Αριστερής στρατηγικής που είναι αυτή που πρέπει να δώσει τη λύση.

Έχουμε ένα δρόμο μπροστά μας. Ένα δρόμο δημοκρατικής ανατροπής του σημερινού ολιγαρχικού status που αρνείται και ακυρώνει το δικαίωμα των πολιτών στην ευημερία, ιδίως των πιο νέων και αδύναμων.

Επειδή το κορυφαίο ζήτημα, ποια κοινωνική συμμαχία θα ηγεμονεύσει στο νέο ιστορικό κύκλο, παραμένει ανοιχτό, πρέπει να αποσαφηνίσουμε κατηγορηματικά ότι είμαστε υπέρ μιας συμμαχίας των νέων δυναμικών και παραγωγικών στρωμάτων της κοινωνίας με τις ασθενέστερες τάξεις και τα στρώματα του πληθυσμού, που οι εξελίξεις σπρώχνουν στο περιθώριο τους νέους μη προνομιούχους.

Το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής αν θέλει αυτή η συμμαχία να είναι διακριτή, πρέπει να εξελιχθεί σε ένα σύγχρονο, πολυτασικό οργανισμό, σε μια ανοιχτή αλλά αρθρωμένη πολιτική κοινότητα, σε ένα πόλο ισχυρού μεταρρυθμισμού που έχει ανοιχτό μέτωπο με τις δυνάμεις του παρασιτισμού και της παραοικονομίας.

Όμως πως θα πείσουμε εάν η δομή της διακυβέρνησης αναπαράγει αυτές τις δυνάμεις, εάν τις ενισχύει; Πως θα πείσουμε εάν δεν έχουμε ανοίξει μέτωπο απέναντι στο πελατειακό και το παρασιτικό κράτος; Αν δεν έχουμε ανοίξει μέτωπο απέναντι στις πιο αντιπαραγωγικές δυνάμεις της οικονομίας και της κοινωνίας;

Πρέπει να καταλάβουμε ότι η διαμόρφωση της ταυτότητας της Κυβερνώσας Αριστεράς συνδέεται άρρηκτα με την πολιτική προγραμματική και θεσμική ανασύνδεση του προοδευτικού χώρου.

Οι δημοκρατικές ανατροπές πρέπει να ενταχθούν σε ένα πλαίσιο με ιστορικό βάθος και ευρύ ορίζοντα, να πάρουν το χαρακτήρα ιδεολογικής στροφής στην ελληνική κοινωνία. Δεν είναι το ζήτημα να εφεύρουμε μια νέα οργανωτική μορφή που θα αθροίσει δυνάμεις, ούτε ο προοδευτικός χώρος μπορεί να ενοποιηθεί στη βάση ιστορικών ταυτίσεων που είχε στο παρελθόν, ούτε η εναλλακτική πρόταση της Αριστεράς μπορεί να θεμελιωθεί σε απλουστευτικά διλήμματα του τύπου «Αριστερά της εξουσίας ή Αριστερά της κοινωνίας, της διαχείρισης ή της λύσης».

Φιλοδοξούμε να είμαστε μια προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης του τόπου. Δεν είμαστε Κόμμα διαμαρτυρίας που ενισχύει ακραίους διεκδικιτισμούς και αναμένει στο αόριστο μέλλον την ωρίμανση των αντικειμενικών συνθηκών που είναι μια συντηρητική παραδοσιακή Αριστερά.

Πρέπει να είμαστε πολιτικό Κίνημα ικανό να σχεδιάσει, να διαβουλεύεται, να προτείνει και εν τέλει να υλοποιεί. Μπορεί να το κάνει αυτό ένας; Μπορεί μόνος του; Μόνο το συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ μπορεί να απαντήσει για τη χάραξη μιας πραγματικά πρωτοπόρας προοδευτικής στρατηγικής.

Συντρόφισσες και σύντροφοι για την Ελλάδα του 2020 θέλουμε ένα όραμα ανάπτυξης και ευημερίας, να είναι από τις πιο ανταγωνιστικές και δυναμικές οικονομίες της γνώσης στην ενωμένη Ευρώπη. Ικανή να συνδυάζει την οικολογικά αειφόρα ανάπτυξη με μια κοινωνική οργάνωση που τείνει στην πλήρη απασχόληση και τη δικαιότερη δυνατή κατανομή του πλούτου.

Έχουμε μιλήσει για την ισόρροπη ανάπτυξη με επίκεντρο την Ελλάδα των Περιφερειών. Έχουμε μιλήσει για τον οικολογικό αναπροσανατολισμό της παραγωγής και του καταναλωτικού προτύπου. Έχουμε μιλήσει για το σύγχρονο κοινωνικό κράτος που οικοδομείται με μόνιμες και διευρυνόμενες δομές σε όλα τα πεδία της κοινωνικής προστασίας, δομές, που με τη σειρά τους ανατροφοδοτούν την ανάπτυξη. Είναι οι τρεις κύριοι πυλώνες του νέου αναπτυξιακού μας προτύπου.

Πρέπει να κάνουμε όμως μια μεγάλη ανατροπή στον τρόπο που αναπτύσσουμε το νέο αναπτυξιακό πρότυπο. Στην προηγούμενη φάση, κατά κανόνα πρώτα χτίζαμε το νομικό πλαίσιο και τις δομές και μετά διαμορφώναμε τους αναπτυξιακούς στόχους που αυτές καλούνται να διαχειριστούν. Έτσι, κρίσιμες μεταρρυθμίσεις όπως η περιφερειακή αποκέντρωση, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, ο Καποδίστριας, που ξεκίνησαν δυναμικά, δεν ολοκληρώθηκαν ως αναπτυξιακοί θεσμοί.

Σήμερα πρέπει να πάμε αντίστροφα. Όλα να επαναξιολογούνται με βάση τους νέους στρατηγικούς στόχους και όχι με τα στερεότυπα του παρελθόντος. Δομές, πόροι, λειτουργίες και σχέσεις που συγκροτούν το σύστημα διακυβέρνησης δεν είναι σκοπός, αλλά τα μέσα για να πετύχουμε τους στόχους μας.

Θέλουμε σε όλα τα επίπεδα να διαμορφώσουμε ένα άλλο μοντέλο δημοκρατικού προγραμματισμού, μέσα από αναπτυξιακές συμφωνίες, που απαιτούν θεσμικά κατοχυρωμένες συλλογικές διαπραγματεύσεις, που διευρύνονται σε όλα τα επίπεδα, σε αντιδιαστολή με την ατελή και άτολμη υποστήριξη και του υποτυπώδους μοντέλου που είχαμε διαμορφώσει και κατάργησε η δεξιά. Μια άλλη διακυβέρνηση πρέπει να σημαδέψει τη νέα μας κυβερνητική θητεία.

Με ποια κυβερνητική πρακτική θα αποκατασταθεί η δημοκρατία στην αγορά και η ίση πρόσβαση για όλους σε αυτή; Να πάψει ο αθέμιτος ανταγωνισμός, να πάψει η μεροληπτική εφαρμογή των νόμων υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου. Να πάψει η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των ανθρώπινων και φυσικών πόρων, να αποκεντρωθούν οι ελεγκτικές διαδικασίες στους κοινωνικούς και αναπτυξιακούς φορείς.

Με ποια κυβερνητική πρακτική θα αποσυνδεθεί η παρά φύση σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπου η δημόσια οικονομία τροφοδοτεί την παραοικονομία και καταργεί κάθε κοινωνική ανταποδοτικότητα των πόρων; Πώς θα πάψει το κράτος να φορτώνει με χρέη τους ιδιωτικούς, συνεταιριστικούς και κοινωνικούς φορείς αναλαμβάνοντας το ίδιο τη χρηματοδότηση της κοινωνικής του πολιτικής και του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης;

Να επανακαθοριστεί η έννοια του δημόσιου συμφέροντος, με γνώμονα τη συμβολή στην κοινωνική συνοχή, για την αύξηση της γενικής ευημερίας, για να αντισταθούμε στην εκποίηση του δημόσιου χώρου. Να θωρακιστεί το θεσμικό πλαίσιο που οδηγεί σε μια κοινωνία ίσων δυνατοτήτων και ευκαιριών και αξιοκρατικών επιλογών σε όλες τις μορφές της κοινωνικής οργάνωσης.

Να πάψει η πολιτική των νομοθετικών παραθύρων, που κι εμείς χρησιμοποιήσαμε, των μεταβατικών καταστάσεων που εμείς νομιμοποιήσαμε, των πελατειακών πρακτικών που επί πολλές φορές επιλέξαμε, των μετέωρων βημάτων που δίνουν τη δυνατότητα στη συντήρηση να ακυρώνει το θεσμικό πλαίσιο των προοδευτικών κατακτήσεων και να γυρίζει το ρολόι της ιστορίας προς τα πίσω.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, χρειαζόμαστε παράλληλα και μια πολιτειακή αλλαγή. Ένα πολιτικό σύστημα που ενσαρκώνει μια νέα ποιότητα δημοκρατίας, που ενισχύει την αυτονομία της πολιτικής από τα οικονομικά συμφέροντα, που κατοχυρώνει την πλήρη διαφάνεια στα δημόσια πράγματα, που διαμορφώνει μια νέα πιο αυθεντική σχέση ανάμεσα στον πολίτη και την πολιτική.

Έχουμε συμφωνήσει τι θα κάνουμε. Δεν ξέρω όμως αν είμαστε αποφασισμένοι να το κάνουμε όταν θα έρθουμε στην κυβέρνηση. Γιατί τουλάχιστον η εμπειρία μου από τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης δεν μου έδινε και μεγάλες ελπίδες ότι είμαστε προσηλωμένοι σε μεγάλες τομές και μεταρρυθμίσεις, αλλά είμαστε μάλλον στη διαχείριση των μικρών και χωρίς κανένα μεγάλο νόημα κυβερνητικών, κρατικών και κομματικών μας εξουσιών.

Μιλάμε για εκλογικούς νόμους, μιλάμε για διαφάνεια, μιλάμε για κατάργηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης στα κόμματα, μιλάμε για άλλη διάκριση των εξουσιών, μιλάμε για όλα αυτά τα ωραία πράγματα. Κι εγώ ρωτώ, ποιο κόμμα είναι αυτό που θα τα στηρίξει, θα τα εμπεδώσει, θα τα περάσει στην κοινωνία; Μπορεί ένας να τα κάνει, μπορεί μόνον αυτός, ή μόνο το συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ, που αλλάζει τελείως δομή και λειτουργίες, έχει τη δυνατότητα να δώσει μία τέτοια απάντηση; Και τέλος, σε ποια γραμμή, με ποια πολιτική, με ποιες προτεραιότητες;

Υπάρχει αγαπητοί μου σύντροφοι μια λέξη. Σήμερα τη χρησιμοποιούμε κατά κόρον. Είναι η λέξη «εμπιστοσύνη». Χρειαζόμαστε ένα άλλο συμβόλαιο εμπιστοσύνης για το δικαίωμα στην ευημερία. Συμβόλαιο εμπιστοσύνης να γίνει ανάμεσα σε μας και τους προοδευτικούς φορείς. Ανάμεσα στην κυβερνώσα αριστερά και την ελληνική κοινωνία.

Που όμως, αν δεν υπάρχει ανάμεσα σε μας και στη βάση του κινήματος, αν δεν υπάρχει ανάμεσα μας, στα ίδια τα στελέχη που σήμερα βρισκόμαστε σε αυτή την κρίσιμη δραματική και μεταβατική φάση, τότε για ποιο συμβόλαιο εμπιστοσύνης μπορούμε να μιλήσουμε;

Ναι, πρέπει να ανεβάσουμε τη νέα γενιά στο προσκήνιο της ιστορίας, να τη φέρουμε κατοχυρώνοντας το δικαίωμα στη γνώση, στην εργασία, στον ελεύθερο χρόνο και τη δημιουργία, στην πολιτική συμμετοχή. Δεν είναι όμως άξια να μετέχει στα κομματικά μας όργανα; Δεν είναι άξια να εκπροσωπείται παντού σε όλη τη δομή του κινήματός μας;

Ναι, θέλουμε να εργαστούμε συστηματικά και τολμηρά για την αλληλεγγύη των γενεών, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα στη ζωή και στο περιβάλλον της, στην κοινωνική ασφάλιση. Μπορεί να γίνει αυτό όμως με τη θεωρία του πολιτικού κόστους, με τους τοπικισμούς που διαλύουν τις τοπικές κοινωνίες και δεν παίρνει κανείς απόφαση για δημόσια υγεία ή για περιβάλλον, με το να ξοδεύουμε τους φυσικούς μας πόρους τους που έχουμε δανειστεί από τις επόμενες γενιές; Είναι δυνατόν η πρακτική αυτή, που ακολουθήσαμε εν πολλοίς για πολλά χρόνια να είναι οδηγός μας για να φτιάξουμε ξανά την αλληλεγγύη των γενεών;

Ναι, θέλουμε να διασφαλίσουμε αξιοπρεπή διαβίωση για τον καθένα, για κάθε οικογένεια, για τις κοινωνικές ομάδες, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα στη δίκαιη κατανομή του εισοδήματος, στην περίθαλψη και την πρόνοια, την αξιοβίωτη και ασφαλή καθημερινότητα. Όμως με πολιτική επιδομάτων και παροχών, με πολιτική πλειοδοσίας, που αφορούν απλά κάποιες μικρές αυξήσεις, ή με δομική ανακατανομή των πόρων, με άλλη δομή προϋπολογισμού, με άλλη δυνατότητα χρηματοδότησης και ελέγχου του κοινωνικού κράτους, που θα φέρει ένα νέο πρότυπο διακυβέρνησης;

Ναι, θέλουμε να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο τους παραγωγούς και τους δημιουργούς, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα στην εργασία, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Όμως όταν επιλέγουμε την ευελιξία - που είναι σωστή σε ένα βαθμό γιατί είναι και μια αντικειμενική εξέλιξη - και λέμε ότι η άλλη όψη του νομίσματος είναι οι συνθήκες εργασίας, η ζούγκλα του ιδιωτικού τομέα, ή γενικά των deliveries, τότε είναι η αυθαιρεσία των εργοδοτών να απολύουν κάθε στιγμή.

Και λέμε: Θα τα κάνουμε και τα δύο. Το πρώτο, η ευελιξία, γίνεται με κάποιους νόμους. Το δεύτερο θέλει Κίνημα, θέλει κράτος, θέλει πολιτική, θέλει ανατρεπτική παρέμβαση στο χώρο της εργασίας. Ποιο ΠΑΣΟΚ είναι δυνατόν να κάνει αυτή την παρέμβαση, όταν είναι ενσωματωμένο στις κρατικές και τις κυβερνητικές δομές και απλά διαχειρίζεται τους θύλακες εξουσίας και τις καρέκλες του;

Όλα αυτά μπορεί να τα κάνει ένας, μπορεί μόνος; Σε καμιά περίπτωση. Μόνο το συλλογικό και δημοκρατικό ΠΑΣΟΚ. Για να μην φέρνουμε συνέχεια την καταστροφή, θέλω να τονίσω ότι σήμερα επιτεύχθηκε μια πρώτη συμφωνία σε αυτή την αίθουσα.

Γιατί ήδη στην αρχική πρόταση που έκανα για την αλλαγή των δομών και των λειτουργιών του ΠΑΣΟΚ, και ο Βαγγέλης Βενιζέλος κατέθεσε μία πρόταση που έχει σχέση με τη μετάβαση προς αυτή την κατεύθυνση, και σήμερα χαίρομαι που ο Πρόεδρος επίσης μίλησε καθαρά για το δημοκρατικό και συλλογικό ΠΑΣΟΚ.

Θέλω να προσθέσω τρία πράγματα. Το πρώτο αφορά -το είπα- τη νέα γενιά. Το δεύτερο αφορά την επιστροφή στη βάση όλης της εξουσίας που αφορά τις πολιτικές, την αποτίμηση, τη λογοδοσία, τη δυνατότητα του ελέγχου, τη δυνατότητα της αξιολόγησης και τη δυνατότητα της επιλογής προσώπων, συνδυασμών, παρατάξεων, πολιτικών και προγραμματισμών φεύγοντας οι υποσημειώσεις και οι αστερίσκοι από τα καταστατικά μας.

Το τρίτο, όχι πια Επιτροπές και ala carte πολιτική, αλλά ένας τόπος συγκροτούμενης συνείδησης που όλα τα συλλογικά όργανα παράγουν και χαράζουν πολιτική και λογοδοτούν σε αντίστοιχα σώματα.

Και θα ήταν πολύ σοβαρή εξέλιξη εάν πηγαίνοντας προς το καταστατικό μας Συνέδριο, αποφασίζαμε ο Πρόεδρος να λογοδοτεί στο Συνέδριο που γίνεται πριν από την εκλογή του και να γίνεται εκλογή από τη βάση των μελών του ΠΑΣΟΚ, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε πλήρες το δημοκρατικό και συλλογικό ΠΑΣΟΚ.

Μόνο ένα τέτοιο Κίνημα συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλες και φίλοι, μόνο ένα ΠΑΣΟΚ που μπορεί να ξαναβρεί τη συλλογική του υπόσταση, που μπορεί να βιώσει όχι τυπολατρικά αλλά ουσιαστικά την εσωκομματική δημοκρατία, που μπορεί να διαμορφώσει μια συλλογική συνείδηση, μόνο ένα τέτοιο ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα ν' απαντήσει σε όλες αυτές τις προκλήσεις, που παρουσίασα προηγούμενα.

Γι αυτό, είμαι της γνώμης και το ξαναλέω, ότι με αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει όποιος από τους υποψήφιους Προέδρους και αν εκλεγεί, ενώ μ' ένα αναγεννημένο ΠΑΣΟΚ κερδίζουν όλοι, και πολλά άλλα στελέχη του Κινήματος.

Γι αυτό λέω και ξαναλέω ότι ο Πρόεδρος πρέπει να υπηρετεί το ΠΑΣΟΚ και όχι το ΠΑΣΟΚ τον Πρόεδρο. Γι αυτό λέω και ξαναλέω και παλεύω εδώ και χρόνια, να υπάρξει αποκρατικοποίηση του κόμματος, η αποσύνδεσή του από τις κρατικές δομές.

Γι αυτό λέω και ξαναλέω και παλεύω εδώ και χρόνια, από το 1992-93 να φύγουμε από τις εξουσιαστικές μας σχέσεις, να πάμε στην κοινωνία, να δώσουμε ένα άλλο πρότυπο οργάνωσης. Γιατί καμιά δημοκρατική ανατροπή, καμιά κυβερνώσα Αριστερά δε μπορεί να πείσει κανέναν όταν ο φορέας της δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα αρχηγικό, αόριστο και ασαφές Κίνημα που απλά κάνει πολιτική από καθ' έδρας.

Ξανά λοιπόν στην κοινωνία. Μέσα εκεί που γεννιoύνται οι ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας, οι πιο παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, η νέα γενιά, για να έρθουν όλες οι δυνάμεις μπροστά και να δώσουν τη μάχη της προόδου και της ευημερίας.

Και τώρα θα μου επιτρέψετε μερικές τελευταίες σκέψεις:

Όπως γνωρίζετε, κατέθεσα την πρότασή μου για το αξίωμα του Προέδρου του Κινήματος. Κάποιοι νομίζουν ότι είμαι αφελής και σηκώνω σημαία δονκιχωτισμού. Κάνουν πολύ μεγάλο λάθος.

Δε γνωρίζω πώς χρησιμοποιείται το κόμμα, τα μέσα του, οι δυνατότητές του, επιλεκτικά;

Δε γνωρίζω πως δημιουργείται ο παράλληλος μηχανισμός, μια παράλληλη οργάνωση για ν' αντέξει τη σύγκρουση στην ίδια όμως λογική;

Δε γνωρίζω πώς διαρρέουν οι φήμες, πώς διαδίδονται οι ψίθυροι, πώς στήνονται, πώς λειτουργούν οι κύκλοι; Ασφαλώς το γνωρίζω, και μάλιστα καλά.

Τότε τι κάνεις; Τους αγνοείς; Όχι. Τους αποδέχεσαι; Όχι. Γιατί δεν ασχολείσαι με τις διαδικασίες; Γιατί έχω εμπιστοσύνη στη βάση μας, στους προοδευτικούς και δημοκράτες αγωνιστές, στα μέλη και στις Οργανώσεις μας, ότι θα εγγυηθούν τη διαδικασία και θα τιμήσουν την κορυφαία αυτή στιγμή του Κινήματος.

Γιατί για έναν απλό λόγο σύντροφοι, αυτό που εμφανίζει αυτά τα φαινόμενα, δεν ακουμπά τη βάση του Κινήματος. Γιατί αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ της ήττας, γιατί αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ της πτώσης, γιατί αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ της χειραγώγησης των στελεχών, γιατί αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ των Αξιωματούχων και του κράτους, το ΠΑΣΟΚ των τηλεοπτικών παραθύρων, το ΠΑΣΟΚ που όλοι μας εξορκίσαμε, αλλά το συντηρούμε και το χρησιμοποιούμε.

Το ΠΑΣΟΚ που χθες έφτασε στο σημείο να σκιαγραφεί τους νικητές στους νομούς σε χάρτη λες και συγκρούονται σε αγώνα καθοσιώσεως κόμματα μέσα στο κόμμα μας, ενώ όλοι είμαστε στην ίδια κοίτη του ποταμού και έχουμε τις ίδιες ακριβώς επιδιώξεις, ο καθένας με το δικό του τρόπο..

Επειδή αυτό το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ξαναχάσει, αυτό το ΠΑΣΟΚ είναι που πρέπει ν' ανατραπεί. Γι αυτό είμαι εδώ, γι αυτό αγωνίζομαι, γι αυτό δίνω τη μάχη με το κεφάλι ψηλά.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, στέκομαι μπροστά σας και ζητώ την ψήφο εμπιστοσύνης σας. Σέβομαι και τιμώ το Γιώργο Παπανδρέου και τον Ευάγγελο Βενιζέλο.

Με το Γιώργο Παπανδρέου έχουμε κοινή πορεία από τη δεκαετία του '70. Συνεργαζόμαστε σε όλα τα βήματα και στη διαδρομή του Κινήματος. Τον Ευάγγελο Βενιζέλο τον γνώρισα αργότερα, μετά το' 89, είναι ένα άξιο και ικανό στέλεχος που έχει δώσει μάχες και αποδείχθηκε στην πράξη ένας πολύ αξιόλογος σύντροφος.

Είχαμε, έχουμε και θα έχουμε κοινή πορεία. Το πιστεύω ακράδαντα και σε ό,τι με αφορά, όπως έκανα πάντα μέχρι τώρα, θα κάνω και τώρα το καθήκον μου. Αυτό ακριβώς που υπαγορεύει η συνείδησή μου.

Είμαστε όλοι μαζί. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ασφαλώς. Ο καθένας έχει τη δική του καταγωγή, έχει τα δικά του βιώματα, έχει τη δική του διαδρομή. Στέκομαι λοιπόν μπροστά σας και ζητώ την ψήφο της εμπιστοσύνης σας.

Όχι, δε με έβαλε κανείς, δε διαπραγματεύτηκα με κανέναν, δε θέλω να κάνω κακό σε κανέναν.

Όχι, δε διεκδικώ μια χαμένη ψήφο. Καμία ψήφος στο ΠΑΣΟΚ δεν είναι χαμένη. Είμαστε στο ίδιο ποτάμι και αγωνιζόμαστε για τους ίδιους στόχους.

Όχι, αρνούμαι να δικάσω προθέσεις, να σπιλώσω συνειδήσεις, να ψάξω να βρω τα κενά του άλλου λες και είναι ο εχθρός μου ή είναι αντίπαλός μου σ' αυτή την πορεία της συνύπαρξης και της κοινής δράσης.

Η διαδρομή του καθένα από μας είναι δοκιμασμένη και ακέραια. Όχι, δεν θα παραιτηθώ γιατί ολοκλήρωσα το ρόλο μου, γιατί διασφάλισα την ενότητα, γιατί εκλογίκευσα την αναμέτρηση, γιατί κατεύνασα το αλόγιστο και ανεξήγητο πάθος. Διεκδικώ την ηγεσία του κινήματος γιατί έχω τη δύναμη και τη θέληση να το οδηγήσουμε μαζί στη νίκη.

Κι ένα τελευταίο. Όχι, αγαπητοί σύντροφοι, για μένα η 11η Νοεμβρίου δεν είναι αυτοσκοπός. Δεν την ταυτίζω με την προσωπική μου διαδρομή. Κανενός μας η προσωπική διαδρομή δεν ταυτίζεται με τη διαδρομή του Κινήματος, που όπως έλεγε ο Ανδρέας, ξεκίνησε από πολύ μακριά για να πάει πολύ πιο μακριά.

Τα πρόσωπα έρχονται και παρέρχονται. Το σκάφος όμως πρέπει να πάει στο προορισμό του και μετά το λιμάνι της 11ης Νοεμβρίου. Είναι σταθμός και λιμάνι για το Κίνημα και αφετηρία μιας νέας πορείας, μόνο που αυτή δεν πρέπει πια να την αποφασίσει κανείς μόνος του, γιατί κανείς δεν μπορεί μόνος του. Αυτή τη φορά θα την αποφασίσουμε όλοι μας και οι κωπηλάτες και οι αχθοφόροι και οι συνεπιβάτες και οι ναύτες και οι αξιωματούχοι και οι καπετάνιοι.

Συντρόφισσες και σύντροφοι, στέκομαι μπροστά σας και ζητώ την εμπιστοσύνη σας. Περιουσία μου οι ιδέες, που νιώθω ήδη την ηθική δικαίωση ότι μπορεί να είναι και πλειοψηφικές στο Κίνημά μας. Περιουσία μου οι αρχές και οι αξίες μου που υπηρέτησα από μικρό παιδί, η ανεξάρτητη σκέψη και διαδρομή μου.

Είμαι μόνος και ελεύθερος, χωρίς ομάδες, χωρίς συσχετισμούς, χωρίς μηχανισμούς, χωρίς υποτακτικούς, χωρίς στρατούς, χωρίς οργανωτικές μεθόδους. Είμαι μόνος και ελεύθερος και νιώθω έτοιμος να σας εκπροσωπήσω ως πρώτος μεταξύ ίσων. Κι όπως λέει ο ποιητής του Αιγαίου: «τις ιδέες μου όλες ενησιώτισα, στη συνείδησή μου έσταξα λεμόνι και τώρα πάρετέ μου τα σπλάχνα, τραγούδησα».

Γεια σας και με τη νίκη!

Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2007

ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΩΣΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Κώστας Σκανδαλίδης

Θεσσαλονίκη 29-10-07

Η Κυβερνώσα Αριστερά

στο δρόμο της Δημοκρατικής Ανατροπής

Συμβόλαιο Εμπιστοσύνης

«Το Δικαίωμα στην Ευημερία»

Νιώθουμε δικαιωμένοι

Στην αλληλουχία των εποχών η δημοκρατική μας παράταξη συνδέθηκε πάντοτε με τα μεγάλα προοδευτικά βήματα της χώρας. Από το πρώτο σύνταγμα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ως τον εκσυγχρονισμό του τέλους του 19ου αιώνα . Από την αγροτική μεταρρύθμιση και τον αστικό εκσυγχρονισμό του μεσοπολέμου ως την εθνική αντίσταση. Από τον εκδημοκρατισμό και την κατάλυση τους κράτους της δεξιάς, τη δωρεάν παιδεία και την αγροτική σύνταξη ως τον αντιδικτατορικό αγώνα. Από την εθνική συμφιλίωση, το κράτος πρόνοιας, την ισονομία και την ισοπολιτεία ως την είσοδο στην ΟΝΕ, τα μεγάλα έργα και τους ολυμπιακούς αγώνες.

Με την ίδρυση και τη διαδρομή του Κινήματος μας σημαδέψαμε κυριολεκτικά μια ολόκληρη εποχή και πρωτοστατήσαμε σε εθνικές και κοινωνικές κατακτήσεις. Φυσικοί κληρονόμοι του πολιτικού φιλελευθερισμού και των δημοκρατικών αγώνων και σύγχρονοι φορείς του σοσιαλιστικού προτάγματος δώσαμε σχήμα και περιεχόμενο στους πατριωτικούς, δημοκρατικούς και κοινωνικούς αγώνες.

Η Ελλάδα από μια περιθωριακή και εξαρτημένη βαλκανική χώρα έγινε μια σημαντική και σύγχρονη ευρωπαϊκή δύναμη, απόκτησε κύρος και φωνή. Η οικονομία μας με την ΟΝΕ και το Ευρώ συνδέθηκε σταθερά με την κοινή ευρωπαϊκή πορεία. Η χώρα άλλαξε μορφή. Η δημοκρατία μας απόκτησε βάθος και εύρος. Η κοινωνική μας οργάνωση εξελίχθηκε μέσα από σημαντικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Ο λαός βγήκε από το περιθώριο και κατοχύρωσε συνθήκες στοιχειώδους κοινωνικής δικαιοσύνης. Η ζωή μας έγινε καλύτερη.

Ο ιστορικός κύκλος της μεταπολίτευσης που κλείνει οριστικά και άδοξα για μας υπήρξε εποχή σημαντικής προόδου για τον τόπο κι αυτό μας κάνει περήφανους για τη διαδρομή και τη συνεισφορά μας.

Χάσαμε την ηγεμονία

Μετά την είσοδο στην ΟΝΕ που σήμανε το τέλος μιας αναγκαστικά διαχειριστικής περιόδου όπου η προσαρμογή στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και οι εθνικοί στόχοι συναρτήθηκαν με την οικονομική σταθερότητα και την μακροοικονομική ισορροπία, η χώρα όφειλε να γυρίσει σελίδα. Να επανακαθορίσει τους στόχους της. Να ανασυντάξει εσωτερικά τις δυνάμεις της. Να προσαρμόσει τις δομές της. Να αποκτήσει ένα νέο όραμα.

Οι εξελίξεις απαιτούσαν άλλο πρότυπο παραγωγής που να στρέφεται στην ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα, άλλη δικαιότερη κατανομή του πλούτου, άλλη θεσμική συγκρότηση της δημοκρατίας. Έτσι ώστε να μπορούμε να σηκώσουμε το βάρος του ανταγωνισμού και των νέων αναγκών της ανάπτυξης. Ο τόπος χρειαζόταν τη δυναμική μιας νέας μεταπολίτευσης.

Όμως η ρητορική επίκληση αυτών των στόχων και ο πολιτικός και προγραμματικός λόγος που προσπαθούσε να τους επενδύσει σκόνταψε σε τρία πολύ σημαντικά εμπόδια. Στη γενικότερη ασάφεια και στην κρίση ταυτότητας της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και αριστεράς. Στην κρίση του μοντέλου διακυβέρνησης που άγγιζε πια τα όρια του και δεν τολμούσαμε να το αλλάξουμε. Στην κρατικοποίηση του κόμματος των αξιωματούχων που ήταν το τίμημα που πλήρωσε το ΠΑΣΟΚ της πολύχρονης διακυβέρνησης. Ως πολιτικός χώρος, ως ιδεολογικός λόγος, ως οργανωτική δομή χάσαμε την ηγεμονία των ιδεών μας, την μεταρρυθμιστική μας πνοή, την ανατρεπτική μας ικανότητα.

Η «πύρρεια νίκη» του 2000 και οι ήττες του 2004 και 2007 που ακολούθησαν έφεραν τη συντηρητική παράταξη στην εξουσία για να οδηγηθεί η χώρα στην ανυποληψία και η «νέα διακυβέρνηση» στην παρακμή.

Η ολιγαρχική μας δημοκρατία

Εν τω μεταξύ η εποχή μας, μελαγχολική και αδιέξοδη, ολοένα σωρεύει προβλήματα και περιορίζει τις λύσεις. Η χώρα έχασε το βηματισμό της και πρέπει να τον ξανακερδίσει. Ο λαός νιώθει ολοένα και περισσότερo ανασφαλής και απροστάτευτος βλέποντας την πολιτική να χάνει το δημιουργικό της περιεχόμενο. Να υποβιβάζεται καθημερινά σε τεχνική διαχείρισης της εξουσίας, σε αντιπροσωπεύσεις συμφερόντων, σε προσωπικές επιδιώξεις. Να δίνει ολοένα και σε λιγότερους τις δυνατότητες ενασχόλησης με το κοινό συμφέρον.

Η δημοκρατία μας μετά την μεταπολιτευτική άνοιξη του τόπου και τις μεγάλες κατακτήσεις των δεκαετιών του '80 και του '90 κάθε μέρα που περνά γίνεται και πιο ολιγαρχική και ατελέσφορη. Θέτει κανόνες που δεν τους εγγυάται. Ψηφίζει νόμους που δεν τους εφαρμόζει. Οικοδομεί θεσμούς που τους αφήνει ανολοκλήρωτους. Επαγγέλλεται μεταρρυθμίσεις καταφανώς ψευδεπίγραφες. Εγκλωβίζεται σε τοπικισμούς που παραλύουν κάθε δυνατότητα απόφασης. Και πάνω απ' όλα μοιράζει άνισα και επιλεκτικά τον πλούτο που παράγει ο τόπος.

Ο πολίτης νιώθει ολοένα και περισσότερο ένας μοναχικός ιδιώτης αντιμετωπίζοντας το κράτος των συμφερόντων που κυριαρχεί μαζί με τους γραφειοκράτες και τους διαμεσολαβητές που το στηρίζουν.

Νιώθει έρμαιο σε μια ασύδοτη αγορά, αιχμάλωτος σε μια οικονομία με πήλινα πόδια, ανασφαλής σε μια χώρα φθηνής εργασίας και ακριβής διαβίωσης, σε μια κοινωνία που καταναλώνει περισσότερα απ' όσα παράγει.

Νιώθει κάθε στιγμή την άδικη κατανομή των βαρών, όταν πληρώνει υπέρογκους φόρους και δυσβάσταχτα τέλη χωρίς ουσιαστική ανταπόδοση. Όταν του μιλούν για «δημόσια δωρεάν παιδεία και υγεία» ενώ η εκπαίδευση και η περίθαλψη του στοιχίζουν πανάκριβα.

Νιώθει μοναχικός όταν οι συντεταγμένες εξουσίες της πολιτείας, η Δημόσια Διοίκηση, η Δικαιοσύνη, η Αστυνομία, που υπάρχουν για να τον υπηρετούν τον εκμεταλλεύονται.

Και νιώθει ακόμη πιο μοναχικός όταν οι αντιπροσωπευτικοί θεσμοί, τα βάθρα της δημοκρατίας, η Βουλή, η Αυτοδιοίκηση, το Συνδικάτο, που οφείλουν κάθε στιγμή να τον εκπροσωπούν μετατρέπονται σε νέο κατεστημένο. Ακόμη και τα κόμματα και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ενσωματώνονται και επαγγελματοποιούνται.

Μια ολιγαρχική δημοκρατία με πολίτες που μετατρέπονται σε μοναχικούς ιδιώτες δεν είναι αυτό που ονειρευτήκαμε όταν στις 3 του Σεπτέμβρη του '74 ξεκινούσαμε τη μακριά πορεία προς τα εμπρός.

Η νέα μεταπολίτευση

Σήμερα έχουμε χρέος να βγούμε από τις στάχτες και να πάρουμε ξανά στα χέρια μας το τιμόνι για να οδηγήσουμε τη χώρα στη νέα εποχή. Πολλά έχουν αλλάξει από την πρώτη φορά. Εκείνο που παραμένει το ίδιο είναι οι αξίες μας, τα στοιχεία της ιδεολογικής και πολιτικής μας ταυτότητας, ο πατριωτικός, δημοκρατικός και σοσιαλιστικός χαρακτήρας του Κινήματος μας, η κοινωνική μας αναφορά και προσήλωση στο στόχο της ατομικής και συλλογικής ευημερίας.

Το 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε ότι « ο αγώνας για την εθνική ανεξαρτησία είναι προϋπόθεση για τη λαϊκή κυριαρχία κι αυτά προϋπόθεση για την κοινωνική απελευθέρωση». Και φέραμε τη χώρα ως εδώ αφού μετατρέψαμε μέσα από τη στρατηγική της εθνικής λαϊκής ενότητας την κοινωνική δύναμη των μη προνομιούχων σε πολιτική δύναμη κοινωνικής αλλαγής στη δεκαετία του '80 και μετέπειτα εκσυγχρονισμού της χώρας στη δεκαετία του '90.

Είναι φανερό ότι η μεταπολίτευση ήταν υπόθεση κάθε πατριώτη και δημοκράτη, κάθε πολιτικού φορέα που είχε προτάξει τα εθνικά και πανδημοκρατικά αιτήματα.

Σήμερα ο πατριωτισμός αλλάζει περιεχόμενο. Η Ελλάδα που παράγει πλούτο, που προχωρά βήμα με βήμα την πραγματική σύγκλιση στον ευρωπαϊκό χώρο, που αναβαθμίζει συνεχώς το ανθρώπινο δυναμικό της και προστατεύει τους ανθρώπινους, φυσικούς, περιβαλλοντικούς και οικολογικούς της πόρους και αξιοποιεί κάθε συγκριτικό της πλεονέκτημα, είναι ο μόνος δρόμος επιβίωσης και ανάπτυξης του ελληνισμού στον κόσμο των ανοιχτών συνόρων. Και παράλληλα μια ισχυρή Ελλάδα που συμμετέχει ενεργά και δυναμικά παντού και ιδιαίτερα στους στρατηγικούς διακανονισμούς που επιχειρούνται στην Ευρώπη, τη Βαλκανική και τη Μέση Ανατολή.

Σήμερα η κοινωνική αλλαγή προϋποθέτει ένα ολοκληρωμένο κοινωνικό κράτος που δεν τρέφεται από τα περισσεύματα του προϋπολογισμού. Ένα κοινωνικό κράτος που ανατροφοδοτεί την ανάπτυξη και διασφαλίζει δομικά και όχι με πολιτικές παροχών τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου και του εισοδήματος.

Σήμερα η δημοκρατία έρχεται στο επίκεντρο των εξελίξεων σε όλο τον πλανήτη και στην ευρωπαϊκή οικογένεια ως το επείγον ζητούμενο μιας νέας τάξης πραγμάτων. Η ανασύνταξη της πολιτείας και η θεσμική συγκρότηση της δημοκρατίας είναι το κεντρικό στοίχημα της νέας εποχής και για τη χώρα μας.

Η νέα μεταπολίτευση κατά συνέπεια ξεκινά με την ανασύνταξη της πολιτείας ως προϋπόθεση και για το νέο μοντέλο ανάπτυξης και για την δικαιότερη κατανομή της ευημερίας. Είναι φανερό ότι η νέα μεταπολίτευση είναι υπόθεση κάθε προοδευτικού ανθρώπου, κάθε δημοκρατικού και προοδευτικού φορέα που έχει προτάξει τις ριζοσπαστικές αλλαγές που απαιτούνται.

Η Κυβερνώσα Αριστερά

Φορέας του εγχειρήματος είναι μια Κυβερνώσα Αριστερά με κεντρικό της πόλο - αλλά όχι αποκλειστικό - το αναγεννημένο ΠΑΣΟΚ. Και δρόμος μας, ο δρόμος της Δημοκρατικής Ανατροπής του σημερινού ολιγαρχικού στάτους που αρνείται και ακυρώνει το δικαίωμα των πολιτών στην ευημερία, ιδίως των πιο νέων και αδύναμων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εποχές ανοίγουν είτε με νέα, είτε με αναγεννημένα κόμματα.

Θέλουμε να βάλουμε τη σφραγίδα μας και στη νέα ιστορική φάση. Να οδηγήσουμε και να επιταχύνουμε τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις προκαλώντας εμείς τις ανατροπές που απαιτούνται. Να μην επιτρέψουμε στο κράτος των συμφερόντων να αναδιατάξει το πολιτικό σκηνικό αναπαράγοντας την κρίση του πολιτικού συστήματος. Και να περάσουμε, με δική μας πρωτοβουλία από τον αδιέξοδο και άγονο δικομματισμό με τη ΝΔ στον γόνιμο διπολισμό προόδου και συντήρησης, αριστεράς και δεξιάς.

Επειδή το κορυφαίο ζήτημα του ποια κοινωνική συμμαχία θα ηγεμονεύσει στο νέο ιστορικό κύκλο παραμένει ανοιχτό, πρέπει να αποσαφηνίσουμε κατηγορηματικά ότι είμαστε υπέρ μιας συμμαχίας των νέων δυναμικών και παραγωγικών στρωμάτων της κοινωνίας με τις ασθενέστερες τάξεις και στρώματα του πληθυσμού που οι εξελίξεις σπρώχνουν στο περιθώριο. Το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής πρέπει να εξελιχθεί σε ένα σύγχρονο, πολυτασικό οργανισμό, σε μια ανοιχτή αλλά αρθρωμένη πολιτική κοινότητα, σε ένα πόλο ισχυρού μεταρρυθμισμού, που έχει ανοιχτό μέτωπο με τις δυνάμεις του παρασιτισμού και της παραοικονομίας.

Η διαμόρφωση της ταυτότητας της Κυβερνώσας Αριστεράς συνδέεται άρρηκτα με την πολιτική, προγραμματική και θεσμική ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου ως συνόλου. Οι δημοκρατικές ανατροπές πρέπει να ενταχθούν σε ένα πλαίσιο με ιστορικό βάθος και ευρύ ορίζοντα, να πάρουν το χαρακτήρα ιδεολογικής στροφής στην ελληνική κοινωνία. Το ζήτημα δεν είναι να εφεύρουμε μια νέα οργανωτική μορφή που θα αθροίσει έτοιμες δυνάμεις, ούτε ο προοδευτικός χώρος μπορεί να ενοποιηθεί στη βάση ιστορικών ταυτίσεων που ίσχυσαν στο παρελθόν. Ούτε η εναλλακτική πρόταση της Αριστεράς μπορεί να θεμελιωθεί σε απλουστευτικά διλήμματα του τύπου Αριστερά της εξουσίας ή της κοινωνίας, της διαχείρισης ή της ρήξης.

Η Κυβερνώσα Αριστερά φιλοδοξεί να είναι μια προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης του τόπου. Δεν είμαστε κόμμα διαμαρτυρίας που ενισχύει ακραίους διακδικητισμούς και αναμένει στο αόριστο μέλλον την ωρίμανση των αντικειμενικών συνθηκών. Είμαστε πολιτικό κίνημα ικανό να σχεδιάσει, να διαβουλεύεται, να προτείνει και εν τέλει να υλοποιεί.

Όραμα ανάπτυξης και ευημερίας

Προτείνουμε για την Ελλάδα του 2020 ένα όραμα ανάπτυξης και ευημερίας. Να είναι από τις πιο ανταγωνιστικές και δυναμικές οικονομίες της γνώσης στην Ενωμένη Ευρώπη, ικανή να συνδυάζει την οικολογικά αειφόρα ανάπτυξη με μια κοινωνική οργάνωση που τείνει στην πλήρη απασχόληση και τη δικαιότερη δυνατή κατανομή του πλούτου.

Η ισόρροπη ανάπτυξη με επίκεντρο την Ελλάδα των Περιφερειών. Ο οικολογικός αναπροσανατολισμός της παραγωγής και του καταναλωτικού προτύπου. Το σύγχρονο κοινωνικό κράτος που οικοδομείται με μόνιμες και διευρυνόμενες δομές σε όλα τα πεδία της κοινωνικής προστασίας, δομές που με τη σειρά τους ανατροφοδοτούν την ανάπτυξη. Είναι οι τρεις κύριοι πυλώνες του νέου αναπτυξιακού προτύπου.

Την ποιότητα, την εξωστρέφεια, τη μεγέθυνση του προϊόντος και την αύξηση της παραγωγικότητας διασφαλίζει μια δυναμική και καινοτόμα οικονομία της αγοράς που είναι ενταγμένη στο νέο πλαίσιο του ανταγωνισμού. Τους στόχους, όμως, και το ρυθμιστικό της πλαίσιο το θέτει η ίδια η κοινωνική οργάνωση.

Το κράτος από τροχοπέδη ανάπτυξης μετατρέπεται σε πλοηγό της στηρίζοντας τους κοινωνικούς αναπτυξιακούς θεσμούς και υπηρετώντας τον πολίτη. Παράλληλα επιβάλλει τους όρους και τις προϋποθέσεις διάχυσης της ευημερίας και της κατανομής του πλούτου

Στην προηγούμενη φάση κατά κανόνα πρώτα χτίζαμε το νομικό πλαίσιο και τις δομές και μετά διαμορφώναμε τους αναπτυξιακούς στόχους που αυτές καλούνται να διαχειριστούν. Έτσι κρίσιμες μεταρρυθμίσεις όπως η περιφερειακή αποκέντρωση, η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, ο Καποδίστριας ενώ ξεκίνησαν δυναμικά δεν ολοκληρώθηκαν ως αναπτυξιακοί θεσμοί. Σήμερα οφείλουμε να πάμε αντίστροφα. Όλα επαναξιολογούνται με βάση τους νέους στρατηγικούς στόχους και όχι με τα στερεότυπα του παρελθόντος. Οι δομές, οι πόροι, οι λειτουργίες και οι σχέσεις που συγκροτούν το σύστημα διακυβέρνησης δεν είναι ο σκοπός αλλά τα μέσα για να πετύχουμε τους στόχους μας.

Η ανασύνταξη της πολιτείας

Κατά συνέπεια η ανασύνταξη της πολιτείας με την επιτελική κυβέρνηση, την περιφερειακή ανασυγκρότηση και αυτοδιοίκηση, το νέο Καποδίστρια και όλες τις άλλες επιλογές που έχουμε προγραμματίσει πρέπει να σχεδιαστεί από μηδενική βάση. Να κοστολογηθούν οι αρμοδιότητες και να ανακατανεμηθούν οι πόροι από την αρχή. Να αναληφθούν οι συγκεκριμένες ευθύνες από τους φορείς στους οποίους αποκεντρώνονται οι εξουσίες. Να ελεγχθεί συστηματικά η διαχείριση των πόρων και να διαμορφωθούν αναπτυξιακές συμφωνίες σε τοπικό περιφερειακό και εθνικό επίπεδο με συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων.

Οι αναπτυξιακές συμφωνίες απαιτούν θεσμικά κατοχυρωμένες συλλογικές διαπραγματεύσεις που διευρύνονται σε όλα τα επίπεδα σε αντιδιαστολή με την ατελή και άτολμη υποστήριξη και του υποτυπώδους μοντέλου που είχαμε διαμορφώσει και κατάργησε η δεξιά.

Οι αναπτυξιακές συμφωνίες συμπεριλαμβάνουν στο πλαίσιο του γενικού κυβερνητικού σχεδιασμού και την εξειδίκευση των αποφάσεων για την δίκαιη κατανομή της ευημερίας. Την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, την απασχόληση, τον κοινωνικό μισθό, την πράσινη οικονομία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό.

Οι αρχές της επικουρικότητας των θεσμών, της αναλογικότητας των ευθυνών, της εγγύτητας των αποφάσεων στον πολίτη και της κοινωνικής λογοδοσίας διέπουν την ανασύνταξη της πολιτείας. Και φυσικά η ριζική διαφορετική δομή του προϋπολογισμού και η σχετική φορολογική μεταρρύθμιση οφείλουν από την αρχή να αποτυπώσουν την νέα πραγματικότητα.

Η άλλη διακυβέρνηση

Η καθοριστική δημοκρατική ανατροπή αφορά τον τρόπο που κυβερνούμε τη χώρα. Να ανατρέψουμε ότι ο λαός αποδοκίμασε με τη ψήφο του θεωρώντας ότι «όλοι είμαστε ίδιοι».

Οι πολίτες απορρίπτουν το μοντέλο διακυβέρνησης που ακυρώνει τους νόμους, αποδυναμώνει τους θεσμούς, ανέχεται ή και καλλιεργεί τα παρακυκλώματα εξουσίας, ασκεί επιλεκτικές πολιτικές. Χρειαζόμαστε επειγόντως δημοκρατία με κανόνες για όλους και διαφάνεια παντού.

Η Κυβερνώσα Αριστερά οφείλει γι' αυτό και πριν απ' όλα να επανακαθορίσει τη σχέση κράτους - αγοράς - κοινωνίας, τη σχέση δημόσιου και ιδιωτικού σε νέες βάσεις. Και να παρέμβει θεσμικά ρυθμίζοντας αυτές τις σχέσεις έτσι ώστε:

Ψ Να αποκατασταθεί η δημοκρατία στην αγορά και η ίση πρόσβαση για όλους σ' αυτή.

Παύει ο άθεμπος ανταγωνισμός, η μεροληπτική εφαρμογή των νόμων υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου, η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των ανθρώπινων και φυσικών πόρων. Αποκεντρώνονται οι ελεγκτικές διαδικασίες στους κοινωνικούς και αναπτυξιακούς φορείς

Ψ Να αποσυνδεθεί η παρά φύση σχέση δημόσιου και ιδιωτικού όπου η δημόσια οικονομία τροφοδοτεί την παραοικονομία και καταργεί κάθε κοινωνική ανταποδοτικότητα των πόρων. Παύει η δημόσια παιδεία και υγεία να τροφοδοτεί την παρα παιδεία και την παρα υγεία.

Παύει το κράτος να φορτώνει με χρέη τους ιδιωτικούς, συνεταιριστικούς και κοινωνικούς φορείς αναλαμβάνοντας το ίδιο τη χρηματοδότηση της κοινωνικής του πολιτικής. Κατοχυρώνεται η νέα σχέση με ανάλογες αλλαγές στους αναπτυξιακούς νόμους, τα δημόσια έργα, τις προμήθειες, τη συγκέντρωση των ΜΜΕ.

Ψ Να επανακαθοριστεί η έννοια του δημόσιου συμφέροντος με γνώμονα τη συμβολή στην κοινωνική συνοχή και την αύξηση της γενικής ευημερίας για να αντισταθούμε στην εκποίηση του δημόσιου χώρου.

Παύει η θολή και αμυντική πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και να αντικαθίσταται με μια σχεδιασμένη στρατηγική που συνδέει τις δημόσιες υποδομές και τις εθνικές στρατηγικές με την απελευθέρωση των δυνάμεων της αγοράς και τη δημιουργική τους πρωτοβουλία.

Ψ Να θωρακιστεί το θεσμικό πλαίσιο που οδηγεί σε μια κοινωνία ίσων δυνατοτήτων και ευκαιριών και αξιοκρατικών επιλογών σε όλες τις μορφές κοινωνικής οργάνωσης.

Παύει η πολιτική των νομοθετικών παραθύρων, των μεταβατικών καταστάσεων, των πελατειακών πρακτικών, των μετέωρων βημάτων που δίνουν τη δυνατότητα στη συντήρηση να ακυρώνει το θεσμικό πλαίσιο των προοδευτικών κατακτήσεων και να γυρίζει το ρολόι της ιστορίας προς τα πίσω.

Αντικαθίσταται η πολυνομία με απλά, λιτά και αυστηρά θεσμικά πλαίσια που δεν σηκώνουν υποσημειώσεις και ερμηνείες.

Ψ Να ενισχυθούν και να ενοποιηθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους που κατοχυρώνουν τη διαφάνεια παντού και να υπαχθούν στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.

Παύει να είναι «κράτος εν κράτει» τα κλειστά κυκλώματα και να τιμαριοποιούνται οι θεσμοί ελέγχου.

Αποκεντρώνονται παράλληλα και απλοποιηούνται οι διοικητικές διαδικασίες, οι αποφάσεις για τις επενδύσεις, με επίκεντρο τα ΚΕΠ και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση.

Η πολιτειακή αλλαγή

Η Κυβερνώσα Αριστερά δεν μπορεί παρά να συνδέσει την ανασύνταξη της πολιτείας και το νέο μοντέλο διακυβέρνησης με ένα πολιτικό σύστημα πιο αυθεντικό και αξιόπιστο, πιο διαφανές και δίκαιο, πιο δημοκρατικό και αντιπροσωπευτικό

Θέλουμε ένα πολιτικό σύστημα που ενσαρκώνει μια νέα ποιότητα δημοκρατίας. Ενισχύει την αυτονομία της πολιτικής από τα οικονομικά συμφέροντα. Κατοχυρώνει την πλήρη διαφάνεια στα δημόσια πράγματα. Διαμορφώνει μια νέα πιο αυθεντική σχέση ανάμεσα στον πολίτη και την πολιτική. Διασφαλίζει θεσμικά την ανανέωση στην πολιτική ζωή της χώρας. Διευκολύνει τις ευρύτερες δυνατές πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις.

Στο πλαίσιο αυτό:

Ψ Αλλάζουμε ριζικά τις διαδικασίες αντιπροσώπευσης με ένα νέο εκλογικό σύστημα που ανατρέπει όλες τις μέχρι τώρα εκδοχές. Ένα σύστημα με μονοεδρικές ή ολιγοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, με διπλή κάλπη και σταυρό. Με βουλευτές στις ευρύτερες αναπτυξιακές περιφέρειες που εκλέγονται με λίστα. Σύστημα που διασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή αναλογικότητα με την κυβερνητική σταθερότητα.

Ψ Κατοχυρώνουμε την αυτονομία της πολιτικής με κατάργηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης στα κόμματα και τους πολιτικούς πλην της ονομαστικοποιημένης συνδρομής.

Ψ Επιβάλλουμε τη διαφάνεια στα δημόσια πράγματα με ανεξάρτητη αρχή για το «πόθεν έσχες»

Ψ Προχωρούμε σε μια νέα σχέση ενισχύοντας τη διάκριση και την ανεξαρτησία των συνταγματικών εξουσιών, της εκτελεστικής, της νομοθετικής της δικαστικής.

Ψ Κατοχυρώνουμε την δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων, τις δομές ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού σε όλους τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις αποφάσεις και τον έλεγχο καθώς και στη νομοθετική πρωτοβουλία.

Μια πολιτειακή αλλαγή είναι το επιστέγασμα αυτής της δημοκρατικής ανατροπής που εν τω μεταξύ θεσμοθετείται.

Συμβόλαιο Εμπιστοσύνης:

«Το δικαίωμα στην ευημερία»

Η Κυβερνώσα Αριστερά απευθύνεται σε όλες τις παραγωγικές και δημιουργικές δυνάμεις του τόπου. Στις νέες και τους νέους. Στις δυνάμεις της εργασίας και της παραγωγής. Στις δυνάμεις του πνεύματος και της τέχνης, της επιστήμης και του πολιτισμού. Στην οικογένεια. Στις δυνάμεις του κοινωνικού περιθωρίου, στον άνεργο, στον μετανάστη, στο άτομο με αναπηρία.

Να απευθυνθούμε στις λαϊκές τάξεις και τα ασθενέστερα στρώματα του πληθυσμού που αποτέλεσαν πάντοτε τη ραχοκοκαλιά της παράταξης. Απλά και στις δυνάμεις της μικρής και μεσαίας τάξης που αναζητούν πεδίο ανάπτυξης πρωτοβουλιών και δημιουργικών ικανοτήτων.

Θέλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας μαζί τους σε ένα Συμβόλαιο Εμπιστοσύνης που να κατοχυρώνει το δικαίωμα στην ευημερία για όλους και για τον καθένα ξεχωριστά. Ένα Συμβόλαιο Εμπιστοσύνης που προϋποθέτει αμοιβαίες δεσμεύσεις μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και της πολιτείας που αναζητούν το μέγιστο δυνατό των κοινών τόπων και συμπορεύσεων. Με προαπαιτούμενο τη δημοκρατία, το αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών να απαιτούν μερίδιο στην κατανομή του πλούτου και τις ελάχιστες δεσμεύσεις της πολιτείας που ανταποκρίνεται σ' αυτή την απαίτηση Συμβόλαιο Εμπιστοσύνης σημαίνει συνευθύνη και σύμπραξη.

Το Συμβόλαιο Εμπιστοσύνης για το δικαίωμα στην ευημερία έχει πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο και στόχους:

1ο

Θέλουμε πριν και πάνω απ' όλα να φέρουμε την νέα γενιά της πατρίδας μας στο προσκήνιο.

Κατοχυρώνοντας για κάθε νέα και νέο το δικαίωμα

Ψ στη γνώση

Ψ στην εργασία

Ψ στον ελεύθερο χρόνο και τη δημιουργία

Ψ στην πολιτική συμμετοχή

2ο

Θέλουμε να εργαστούμε συστηματικά και τολμηρά

για την αλληλεγγύη των γενεών

Κατοχυρώνοντας το δικαίωμα

Ψ στη ζωή και το περιβάλλον της

Ψ στην κοινωνική ασφάλιση

Ψ στον πολιτισμό και τη δημιουργική απασχόληση

Ψ στη διαβίου μάθηση

3ο

Θέλουμε να διασφαλίσουμε αξιοπρεπή διαβίωση

για τον καθένα, για την οικογένεια, για τις κοινωνικές ομάδες

Κατοχυρώνοντας το δικαίωμα

Ψ στη δίκαιη κατανομή του εισοδήματος

Ψ στην περίθαλψη και την πρόνοια

Ψ στην αξιοβίωτη και ασφαλή καθημερινότητα

4ο

Θέλουμε να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο τους

παραγωγούς και τους δημιουργούς

Κατοχυρώνοντας το δικαίωμα

Ψ στην εργασία και τις συνθήκες της

Ψ στην επιχειρηματικότητα και την καινοτομία

Ψ στην αύξηση του κοινωνικού κεφαλαίου

Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2007

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΟΥ «ALTER»: «ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ»

ΜΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ ΝΙΚΟ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟY

Δευτέρα 22 Οκτωβρίου

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Στο σημείο αυτό να συνδεθούμε παρακαλώ αν είμαστε έτοιμοι με τον υποψήφιο Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ τον κ. Κώστα Σκανδαλίδη.

Καλησπέρα κ. Σκανδαλίδη.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Καλησπέρα.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θέλω να ρωτήσω πως βλέπετε αυτό το κλίμα που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες μέρες στο ΠΑΣΟΚ. Αναφέρομαι και στο δημοσίευμα της εφημερίδας «Πελοπόννησος» με τις αιχμές του Ευάγγελου Βενιζέλου για τα οικονομικά του Γιώργου Παπανδρέου, αναφέρομαι και στα «Φίρερ» και «Ντούτσε» του Θεόδωρου Πάγκαλου για τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αναφέρομαι στην επίθεση του Κίμωνα Κουλούρη εναντίον μιας δεκάδας στελεχών που υποστηρίζουν το Γιώργο Παπανδρέου, αναφέρομαι σε όλο αυτό το κλίμα, που κάνει επίκαιρη τη συζήτηση περί λυτρωτικής διάσπασης που είχε πει ο Πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ αν το είπε ο άνθρωπος έτσι, θα τον ακούσουμε σε λίγο.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Θέλω να σας πω ότι με θλίβει βαθύτατα όλη αυτή η εικόνα. Αυτές οι μέρες είναι πολύ άσχημες για το ΠΑΣΟΚ. Το πρόβλημα, η ανησυχία, η αγωνία του απλού πολίτη, της βάσης του ΠΑΣΟΚ, είναι ότι ο κίνδυνος της πολύχρονης διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, που χτίζει ένα καθεστώς. Εμείς, σε δείπνο φανερό, τρώμε τις σάρκες μας!

Μιλάμε για μια εικόνα που είναι απίστευτη στα μάτια των απλών ανθρώπων. Λες και η 11η Νοεμβρίου είναι ένας αυτοσκοπός, ότι τελειώνει το ταξίδι της Παράταξης. Δεν σκέφτονται τι ΠΑΣΟΚ θα κληρονομήσουμε την επόμενη μέρα αυτοί που θα νικήσουν; Δεν σκέφτονται που θα πάει αυτό το σκάφος με αντιπαραθέσεις;

Γιατί εγώ την ευθύνη δεν θα τη ρίξω στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που ερίζουν. Θα τη ρίξω στους ίδιους που ενώ διατρανώνουν την απέχθειά τους στο Κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων, ουσιαστικά τι είναι αυτοί οι στρατοί που αντιπαλεύουν; Αξιωματούχοι μελλοντικοί προφανώς. Ας τους αφοπλίσουμε επιτέλους! Ας σταματήσει αυτό το καλαμπούρι το καθημερινό. Ας σταματήσουν οι προσωπικές επιθέσεις. Που θα πάει αυτή η ιστορία;

Δεν είναι για όλους αυτούς τους απλούς ανθρώπους που νιώθουν ότι ο διχασμός πάει στη βάση μας, που πάνε και τους ρωτούν επιτακτικά «Με ποιον είσαι; Με τους πράσινους ή με τους βένετους;» και γίνεται μια αντιπαράθεση που πάει σε προσωπικό χαρακτήρα, που αναζητεί ένα κυνήγι μαγισσών, που θεωρεί φυσική τη διάσπαση του ΠΑΣΟΚ, που θεωρεί φυσική τη συρρίκνωσή του, στο όνομα του ότι τελειώνει για την 11η Νοεμβρίου για κάποιους, ένα ταξίδι.

Είμαστε όλοι σε ένα σκάφος που πάμε. Ένα λιμάνι είναι η 11η Νοεμβρίου και πρέπει να σκεφτούμε πως θα αποπλεύσουμε από αυτό το λιμάνι. Αυτό, αν δεν το πάρουμε χαμπάρι δεν σταθούμε εκεί, εγώ με τους συντρόφους που συζητάτε είμαι συναγωνιστής, είμαι σύντροφος, είμαι φίλος, είναι άνθρωποι που έχουν δώσει στην Παράταξη και δεν αναγνωρίζω αυτή την αντιπαράθεση. Δεν μπορώ να την καταλάβω.

Τι είναι αυτό επιτέλους που μας χωρίζει στα δυο, με ένα τέτοιο τρόπο. Τι είναι αυτό επιτέλους; Να το καταλάβω. Ιδεολογικές διαφορές; Οι πολιτικές μας διαφορές; Τα αίτια απλά της ήττας που πάμε να τα προσωποποιήσουμε, ότι ο Σημίτης φταίει που κατέστρεψε τη χώρα, ότι ο Παπανδρέου φταίει που είναι ανίκανος να αντιμετωπίσει τον Καραμανλή, ότι ο Βενιζέλος φταίει που δεν άφησε τον Παπανδρέου να πάρει τις εκλογές και τον υπονόμευε; Αυτό είναι το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ;

Ή να βρει τα πραγματικά αίτια και να δώσει μια απάντηση ουσίας στον κόσμο που αγωνιά, που είναι από κάτω, που βλέπει, που υπάρχει! Έχουν ευθύνη οι υποψήφιοι. Να πάρουν θέση. Σε αυτά να πάρουν θέση. Κάθε μέρα αυτή η εικόνα στα παράθυρα! Να πάρουν θέση.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ναι κ. Σεφερτζή πείτε μας.

Γ. ΣΕΦΕΡΤΖΗΣ: Επειδή είπα προηγούμενα ότι είμαστε παρ' ολίγον συνάδελφοι να κάνω μια ερώτηση.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Βεβαίως να την κάνετε.

Γ. ΣΕΦΕΡΤΖΗΣ: Είναι δικαιολογημένη η αντίδραση του Κώστα Σκανδαλίδη. Το ερώτημα είναι το εξής: όλα όσα συμβαίνουν και προφανώς σας θλίβουν, θεωρείτε ότι είναι τυχαία; Ή είναι μια έκφραση απωθημένων σωρευμένων επί σειρά ετών, τα οποία αν δεν άνοιγε το καπάκι της κρίσης να εκτονωθούν, θα παρέμεναν ως προβλήματα με αποτέλεσμα να ξαναβρεθούν πάλι μπροστά στο δρόμο του ΠΑΣΟΚ αργότερα; Διότι καλό είναι να τα στηλιτεύουμε, αλλά είναι επίσης καλύτερο να εξηγούμε γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Διότι ασφαλώς είναι πολύ έντονα, αλλά δεν είναι τυχαία.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Θα ήταν πολύ βολικό και σωστό αυτό που λέτε, εάν πραγματικά όλοι όσοι μάχονται και αντιμάχονται με αυτό τον τρόπο, βγάζουν τα απωθημένα τους, ή έχουν να κάνουν με κάτι πολύ ευρύτερο που έχει σχέση με μια αναπαραγωγή του ίδιου ΠΑΣΟΚ που υπήρχε και πριν.

Η εκτόνωση δεν οδηγεί πάντα στη λύτρωση. Δεν πρέπει να σκιστούμε μεταξύ μας και μετά να πούμε «τι ωραία που είμαστε, ξαναβρισκόμαστε το ίδιο». Είναι ευθύνη όλων.

Με συγχωρείτε, εγώ παρατηρώ τι λένε οι συνυποψήφιοί μου. Λέμε λοιπόν όλοι μας και οι τρεις: φταίει το ΠΑΣΟΚ του κράτους, των αξιωματούχων, του κρατισμού, του κυβερνητισμού, των αξιωμάτων, των κομματικών τιμαρίων. Και ρωτώ: χωρίς την ευθύνη τους φτιάχνονται οι στρατοί που πάνε στην επαρχία και κάνουν συγκεντρώσεις, για να μαζέψουν ξεχωριστά και να πουν εναντίον των άλλων; Χωρίς την ευθύνη τους φεύγουν από τα επιτελεία ψίθυροι, υπόνοιες, κατηγορίες από τον ένα στον άλλον;

Εάν δεν μπορούν, εάν δεν είναι άξιοι να οδηγήσουν το σκάφος...

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κύριε Σκανδαλίδη πείτε μου κάτι. Η ζημιά που ήδη έχει γίνει και στην εικόνα του ΠΑΣΟΚ και στην εικόνα προσώπων, αλλά κυρίως στους συντροφικούς δεσμούς των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, αποκαθίσταται; Ή η επόμενη μέρα η 12η Νοεμβρίου θα είναι μια καινούργια μέρα; Και λέω το καινούργια μέρα όχι με θετική φόρτιση, αλλά με αρνητική φόρτιση.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Εγώ επειδή ζήσει κι άλλες τέτοιες καταστάσεις όχι ίσως σε αυτή την ένταση και τόσο απολίτικες όπως τώρα, πρέπει να σας πω ότι εξακολουθώ να έχω εμπιστοσύνη στην αδιάσπαστη ενότητα της βάσης του ΠΑΣΟΚ, που θα επιβάλλει τελικά τις λύσεις. Ανεξάρτητα από το ποιον θα ψηφίσει και πως θα τον ψηφίσει. Για τους όρους της επόμενης μέρας, θα επιβάλλει τις λύσεις. Γιατί, για τη βάση του ΠΑΣΟΚ η 11η Νοεμβρίου δεν είναι το τέλος. Είναι η αρχή. Και σε αυτή την αρχή, θα υποχρεώσει να είμαστε όλοι μαζί.

Όσο πιο γρήγορα όμως αντιληφθούμε και σταματήσουν τώρα, σήμερα, γιατί αύριο θα είναι αργά, αν δεν σταματήσουμε σήμερα αυτή την εικόνα, αυτή την κατάσταση, αυτή την αντιπαράθεση, προφανώς τα τραύματα μπορεί να είναι βαθιά. Δεν φοβάμαι διάσπαση το έχω ξαναπεί, φοβάμαι παραπέρα συρρίκνωση.

Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα Κόμμα που θέλει να λύσει προβλήματα του λαού. Δεν είναι ένα μικρό Κόμμα, ούτε είναι κάποιος που ψαρεύει σε θολά νερά. Και προσπαθούν μέσα από προσωπικές αντιπαραθέσεις να λύσουν προβλήματα βαθύτατα ιδεολογικά, βαθύτατα πολιτικά, βαθύτατα προγραμματικά και οργανωτικά, που τόσα χρόνια μας ταλανίζουν και δεν μας αφήνουν να στραφούμε στην κοινωνία.

Από το '87 αναζητούμε τη στροφή στην κοινωνία. Επειδή ήμασταν Κόμμα εξουσίας δεν τα καταφέραμε. Ποιο είναι το λάφυρο τώρα που δεν υπάρχει εξουσία, που δεν υπάρχει Κυβέρνηση, που δεν υπάρχει κράτος να διαχειριστούμε; Δεν είναι φυσικό να πάμε στη βάση μας και να ζητήσουμε να δώσουμε μια άλλη διάσταση στην πολιτική μας, στη δομή μας, στη λειτουργία μας, να δώσουμε ένα άλλο χαρακτήρα, ένα άλλο πρότυπο στην κοινωνία;

Σκεφτείτε ένα Κόμμα που θέλει να ανατρέψει το σύμπαν και να κάνει την κοινωνία καλύτερη, και να δείχνει αυτό το πρότυπο που δείχνει αυτές τις μέρες και με τη λειτουργία του απέναντι στη βάση.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα σας κάνω μια ερώτηση που είναι μάλλον δύσκολη και μετά από αυτή θα ζητήσω ένα τελευταίο σχόλιό σας. Τι σας χωρίζει και τι σας ενώνει με τον Γιώργο Παπανδρέου και με τον Βαγγέλη Βενιζέλο.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Επί της ουσίας εμένα δεν με χωρίζει τίποτε γιατί έχω μάθει να είμαι σε ανοιχτή επικοινωνία με όλες τις ομάδες και τους ανθρώπους και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και συνεργάστηκα πάντα μαζί τους άψογα.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Να το ρωτήσω αλλιώς τότε.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Δεν με χωρίζει.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ποια είναι τα θετικά στοιχεία και τα αρνητικά στοιχεία των δυο υποψηφιοτήτων που είναι απέναντί σας.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Δεν θέλω να σχολιάσω τα θετικά και τα αρνητικά.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πολιτικά το λέω όχι προσωπικά.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Δεν έχουμε την ίδια καταγωγή, δεν έχουμε την ίδια διαδρομή και δεν έχουμε τα ίδια βιώματα. Είμαστε όλοι μαζί, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Εγώ κουβαλάω μαζί μου κάτι από πολύ χαμηλά για να έρθει μέχρι εδώ. Κουβαλάω κάτι, που έχει έρθει μέσα από μια συνέχεια και μια διαδρομή, όπως και οι άλλοι έχουν τη δική τους διαδρομή.

Θέλω λοιπόν να πω ότι εμένα και τα αρνητικά και τα θετικά τα δικά μου ή τα δικά τους, δεν με εμποδίζουν να συνυπάρχω την άλλη μέρα. Δεν με εμποδίζουν να μην θεωρώ ότι το να βγει κάποιος Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι το άπαν στην ιστορία της Παράταξης για μια φάση, αφού είμαστε ένα δημοκρατικό Κόμμα που κάθε 4 χρόνια εκλέγουμε Πρόεδρο.

Δεν θεωρώ ότι είναι αδύνατο να συνυπάρχουμε παρά τις διαφορετικές μας καταγωγές και αντιλήψεις μέσα σε ένα σκάφος, μέσα στην ίδια κοίτη του ποταμού. Άμα όμως ρίξουμε τα υποστυλώματα, τις όχθες που υπάρχουν από τη μια πλευρά και από την άλλη θα φύγει το νερό, το οξυγόνο μιας παράταξης που θέλει να προσφέρει στον τόπο.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τώρα θέλω στο σημείο αυτό κ. Παναγόπουλε με πολύ γρήγορο ρυθμό να δούμε τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης για να έχω ένα σχόλιο 30 δευτερολέπτων από τον κ. Σκανδαλίδη συνοδευόμενο από το ερώτημα τι θα κάνει στην περίπτωση του σεναρίου που θέλει δεύτερη ψηφοφορία. Δηλαδή αν δεν εκλεγεί ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με την πρώτη;

Αυτό είναι ένα σενάριο που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, ότι δεν πρέπει να το αποκλείσουμε, είναι ένα από τα πιθανά σενάρια. Και επομένως θα ήθελα να έχουμε τη γνώμη του, αφού δούμε γρήγορα - γρήγορα τις κάρτες.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗΣ

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Στον κ. Σκανδαλίδη θα πάω και θέλω με μία φράση για να τον απελευθερώσω, γιατί ξέρω ότι έχει υποχρεώσεις, να ρωτήσω τον υποψήφιο για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, τι θα κάνετε στην περίπτωση κατά την οποία και είναι ένα σενάριο πιθανό απ' ότι φαίνεται αυτό, που δεν εκλεγεί ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από την 1η ψηφοφορία; Σ' αυτή την περίπτωση ο δικός σας λόγος φαίνεται πως θα αποκτήσει κάποια σημασία τη δεδομένη στιγμή.

Και θέλω να ρωτήσω, αν σ' αυτή την περίπτωση κ. Σκανδαλίδη θα πάρετε θέση ενόψει του β' γύρου;

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Εγώ θέλω να σας πω κ. Χατζηνικολάου, σχολιάζοντας και λίγο τη δημοσκόπηση, πρώτον, ότι ήδη από τις εξελίξεις και με βάση αυτά που γίνανε σήμερα, νιώθω ηθικά ότι έχω νικήσει ήδη με την έννοια, του ότι όλη αυτή η πορεία σκεφτείτε πως θα ήταν εάν δεν υπήρχε ένας πολιτικός λόγος που σε όλη τη χώρα προσπαθούσε να κάνει τομή ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, που εδώ και πολλά χρόνια περιμένουν αυτή τη στιγμή. Η πρώτη παρατήρηση είναι αυτή.

Δεύτερη παρατήρηση είναι, ότι εγώ θα μείνω συνεπής ως τέλος στις βασικές μου αρχές και θέσεις. Εάν δεν δω τη συμπεριφορά, τη λειτουργία στη Συνδιάσκεψη και στην πορεία στο ποιος θα εξυπηρετήσει καλύτερα την πολιτική που ανεβαίνει στο τραπέζι είναι φανερό, ότι θα ήμουνα τελείως αντίθετος μ' αυτά που λέω, το να πω τώρα, ξέρετε, αυτή την άθλια εικόνα που παρακολουθώ κάθε μέρα, εγώ θα δικαιώσω τη μια ή την άλλη πλευρά.

Θα πάμε στη Συνδιάσκεψη, έχω ελπίδες ότι θα πάμε στη Συνδιάσκεψη, ότι πολιτικά όλοι θα νικήσουμε και ότι την επόμενη ημέρα θα μπορώ με καθαρό μυαλό εγώ αν δεν είμαι στο β' γύρω, θα μπορώ με καθαρό μυαλό να πάρω τη θέση που πρέπει, γιατί πάντα στη ζωή μου έπαιρνα θέσεις στο ΠΑΣΟΚ.

Θ. ΛΑΛΑΣ: Πάντως δεν δικαιολογεί η απορία σας που δείξατε λίγο πριν κ. Σκανδαλίδη όταν λέτε, ότι αυτό που προετοιμάζανε εδώ και χρόνια οι δύο πλευρές, απορείτε πως ήρθαν οι δύο πλευρές σε σύγκρουση, όταν και εσείς ο ίδιος στρογγυλεμένα, λέτε, ότι οι δύο πλευρές αυτές περιμένανε την ευκαιρία να σκοτωθούν.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Εκ των πραγμάτων.

Θ. ΛΑΛΑΣ: Έτσι μπράβο.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Μα είδαμε, με συγχωρείτε, ζήσαμε όλοι μας τη δραματική νύχτα των εκλογών, ζήσαμε όλες τις κινήσεις μετά, δεν φανταζόταν κανείς ότι όλο αυτό το πράγμα θα πήγαινε σ' αυτή τη ρήξη και σ' αυτή την αντιπαράθεση.

Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: Κύριε Σκανδαλίδη, επί της ουσίας μέχρι τώρα, έχει κυλήσει ένας χρόνος, πολιτικές διαφορές μεταξύ του κ. Βενιζέλου και του κ. Παπανδρέου έχετε δει;

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κύριε Παναγιώτου νομίζω, ότι απάντησε ήδη ο κ. Σκανδαλίδης, είπε, ότι πρόκειται περί προσωπικής κόντρας.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Νομίζω ότι σας είπα προηγούμενα, ότι στα στρογγυλά κείμενα και στις μεγάλες λέξεις και στα μεγάλα λόγια όλοι συμφωνούμε και συνυπογράφουμε. Εγώ έκανα μια τομή και τώρα παρουσιάζω θέσεις τέτοιες...

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ευχαριστώ θερμά τον κ. Κώστα Σκανδαλίδη.

Δ. ΡΕΠΠΑΣ: Είναι μειωτικός πάντως και απαξιωτικός για τα μέλη του ΠΑΣΟΚ ο χαρακτηρισμός του στρατού, τον οποίον χρησιμοποιείτε κατ' επανάληψη.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Δεν το λέω για τα μέλη του ΠΑΣΟΚ κ. Ρέππα.

Δ. ΡΕΠΠΑΣ: Για οποιονδήποτε.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Δεν το λέω για τα μέλη του ΠΑΣΟΚ.

Δ. ΡΕΠΠΑΣ: Ακούστε να δείτε, όλοι έχουν δηλώσει την πολιτική τους προτίμηση. Από εκεί και πέρα πιστεύω, ότι αυτό αποδεικνύει ευθύνη, ο τρόπος με τον οποίο ο καθένας προβάλει την άποψή του είναι αυτός ο οποίος πρέπει να αξιολογείται και να κρίνεται, γιατί υπάρχει και το φαινόμενο του καιροσκοπισμού ...

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Νομίζω κ. Ρέππα ότι εγώ δεν απευθύνθηκα...

Δ. ΡΕΠΠΑΣ: Ότι κάποιοι παρακολουθούν τους άλλους και τους κρίνουν μόνο. Καλό είναι να είμαστε πρωταγωνιστές και ..., παρά να είμαστε σχολιαστές.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Εγώ δεν απευθύνθηκα ποτέ στη βάση του ΠΑΣΟΚ λέγοντας, ότι η βάση του ΠΑΣΟΚ είναι σε στράτευση.

Δ. ΡΕΠΠΑΣ: Όταν μιλάμε για στρατό όμως, μιλάμε για μία πολιτική ομάδα και αναφερόμαστε σαφώς πλέον στα μέλη και τα στελέχη.

Κ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ: Όχι, δεν αναφέρθηκα ποτέ, μη μου βάζετε λόγια που δεν είπα. Μιλάω για συγκεκριμένη κατηγορία στελεχών που λειτουργούν μ' αυτό τον τρόπο και διασπούν και διαλύουν το ΠΑΣΟΚ.

Δ. ΡΕΠΠΑΣ: Καλό είναι να αποφεύγονται τέτοιοι χαρακτηρισμοί.

Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ευχαριστώ θερμά τον κ. Κώστα Σκανδαλίδη, τον υποψήφιο για την Προεδρία του ΠΑΣΟΚ.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΟΛΠ

Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2007

Είμαι χαρούμενος και συγκινημένος που είστε τόσοι άνθρωποι εδώ σε μια πολύ μικρής προετοιμασίας συνάντηση. Γυρίζω όλη τη χώρα και μιλάω παντού. Λέω αυτό που ήξερα να λέω πάντα, αυτό δηλαδή που αφορά την πορεία μου, τη διαδρομή μου και την απαντοχή μου, δηλαδή για το ΠΑΣΟΚ, την παράταξή μας, την διαδρομή της, την ενότητα της, την προοπτική της νίκης της.

Χαίρομαι που και εδώ στον Πειραιά συναντώ φίλους που μπορούν να ακούσουν να προβληματιστούν να συζητήσουν να φέρουν τα πράγματα στα ίσα τους.

Νομίζω ότι αυτόν τον καιρό ζούμε πράγματι δραματικές στιγμές.

Νομίζω ότι ακόμα και η σημερινή μέρα είναι μια πολύ δύσκολη μέρα.

Γιατί κορυφώνονται προσωπικές επιθέσεις, χαρακτηρισμοί, αλληλοκατηγορίες.

Κορυφώνονται πράγματα που μπορεί να μας κάνουν περίγελο των αντιπάλων μας.

Κορυφώνονται πράγματα που είναι ακόμα μακριά από την 11η Νοεμβρίου και όλοι πρέπει να βάλουμε ένα χεράκι να σταματήσει αυτό το θέατρο του παραλόγου.

Πιστεύω ότι το πρόβλημα, η ανησυχία η αγωνία της βάσης του ΠΑΣΟΚ, δεν είναι το τι κατηγορεί ο ένας τον άλλον στο Κίνημά μας. Το πρόβλημα η ανησυχία η αγωνία της βάσης μας είναι ο κίνδυνος της πολύχρονης διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Γιατί η Νέα Δημοκρατία χτίζει καθεστώς.

Γιατί η Νέα Δημοκρατία χτίζει το καθεστώς της πάνω στην παραπλάνηση του λαού.

Γιατί όσα φέρνει στην επιφάνεια στο τραπέζι είτε αφορούν το ασφαλιστικό είτε αφορούν την αύξηση του ΦΠΑ είτε αφορούν την πολιτική για το πετρέλαιο είτε αφορούν τις αποτυχίες της χώρας με την αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος είτε οι πολιτικές που γίνονται και προαναγγέλλονται είτε αυτές που ακόμα κρατούνται στην κρυφή ατζέντα στο συρτάρι, όλα, δείχνουν ένα πράγμα.

Ότι ο πολίτης αφήνεται έρμαιο απέναντι στο κράτος των συμφερόντων. Αφήνεται έρμαιο να πληρώσει τα σπασμένα. Και το ερώτημά του είναι γιατί;

Γιατί θα έπρεπε εμείς να χάσουμε τις εκλογές και να μην τις κερδίσει η Νέα Δημοκρατία.

Γιατί θα έπρεπε να μην έχουμε αλλάξει τόσο ώστε πραγματικά να δώσουμε τη μάχη μας από καλύτερες θέσεις. Και εύχεται, ελπίζει, και λέει ότι πρέπει τώρα να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας.

Ότι πρέπει τώρα να μπούμε σε τροχιά νικηφόρας στρατηγικής. Ότι τώρα πρέπει να προλάβουμε τις εξελίξεις.

Γιατί οι εξελίξεις μπορεί να είναι δυσοίωνες για μας και κυρίως για τους πολίτες. Και αυτό, όσοι εθελοτυφλούν ενταγμένοι στα στρατόπεδα που συγκρούονται σήμερα, καλό θα είναι να το βάλουν καλά στο μυαλό τους.

Η παράταξη αυτή δεν έχει ούτε την πολυτέλεια ούτε το χαμένο χρόνο να φάει τα σωθικά της. Πρέπει όσοι μέχρι τώρα πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να ψαρεύουν σε θολά νερά διεκδικώντας ένα μεγάλο ΠΑΣΟΚ που όμως δεν έχει φυσιογνωμία και ταυτότητα ή άλλοι που πιστεύουν ότι θα μπορούσαμε και να μείνουμε κάτω από τη λογική κάποιος το είπε μάλιστα προχθές και μάλιστα ένα στέλεχος κορυφαίο, ότι εντάξει και τι είναι η διάσπαση τι είναι το μικρό και καθαρό ΠΑΣΟΚ; Ας είμαστε έτσι να ξεκινήσουμε από την αρχή.

Όλα αυτά τα πράγματα αγαπητοί μου φίλου και σύντροφοι είναι πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με την ιστορική πραγματικότητα της παράταξής μας.

Το ΠΑΣΟΚ που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου από το 1974 μέχρι το 1980 έγινε ένα κόμμα εξουσίας. Κυβέρνησε τη χώρα και πρόσφερε στον τόπο. Πήρε την Ελλάδα από μια εξαρτημένη και περιθωριακή δύναμη και την έφερε στο προσκήνιο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Και αυτή την κληρονομιά κανείς δεν μπορεί να τη διαχειριστεί όπως θέλει. Αυτή η κληρονομιά είναι η κληρονομιά του λαού. Είναι κληρονομιά της βάσης αυτού του Κινήματος.

Γι' αυτό πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Πρέπει να απαντήσουμε στην αγωνία του λαού. Πρέπει να ανταποκριθούμε στην προσδοκία των πολιτών.

Ξέρετε ο τρόπος που βλέπω να εξελίσσονται τα πράγματα μετά τη δραματική νύχτα της Κυριακής των εκλογών είναι ένας τρόπος που κάποιοι έχουν βάλει την 11η Νοεμβρίου στο στόχαστρο ως έναν αυτοσκοπό.

Ότι αυτή την ημέρα κρίνονται τα πάντα, κρίνονται όλα, κρίνεται το σύμπαν, κρίνεται η παράταξη, η επιβίωσή της. Κρίνεται η παράταξη ή η διάσπασή της. Κρίνεται η παράταξη ή η συρρίκνωσή της.

Η 11η Νοεμβρίου δεν είναι για μένα αυτοσκοπός. Η 11η Νοεμβρίου είναι ένας σταθμός στην πορεία. Ένας σταθμός όχι μόνο μιας δημοκρατικής διαδικασίας, αλλά ένας σταθμός που πρέπει να μας δώσει τη δύναμη να τον εντάξουμε σε μια συνολική πορεία για να βγούμε ξανά στο λαό.

Ένας σταθμός που προϋποθέτει ότι όταν θα πάμε στην Εθνική Συνδιάσκεψη όλοι μας πρέπει να δεσμευτούμε γι' αυτό που θα γίνει στις 12 ή στις 19 Νοεμβρίου.

Είναι ένας σταθμός που θα πρέπει να είναι διασφαλισμένος από πριν για την επόμενη μέρα. Πρέπει όλα να τα συμφωνήσουμε πριν. Ίσως θα έπρεπε να κάνουμε ένα συνέδριο για να έχει την ισχύ μιας μεγάλης απόφασης. Πριν να εκλέξουμε τον Πρόεδρό μας.

Ίσως θα έπρεπε αυτή η συζήτηση να κρατήσει λίγο παραπάνω. Όμως με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να υπάρξει στις 11 ή στις 18 Νοεμβρίου λευκή επιταγή. Πρέπει όλα να είναι δρομολογημένα, οι αποφάσεις σε εξέλιξη, η πολιτική μας καθαρή, το μήνυμά μας στο λαό πεντακάθαρο, για να ξεκινήσουμε την επόμενη μέρα μια νέα πορεία.

Το συνέδριο του Ιανουαρίου ή του Φεβρουαρίου δεν πρέπει να είναι ένα συνέδριο που θα μας πάει στην επόμενη φάση του αλληλοφαγώματος.

Το συνέδριο αυτό πρέπει να είναι απόρροια και αποκορύφωμα μιας διαδικασίας εξωστρέφειας προς το λαό γιατί θα έχουμε λύσει τα προβλήματα της δομής και λειτουργίας του Κόμματός μας από πριν. Γιατί θα έχουμε δεσμευτεί στην πορεία.

Και αν κάποιος δεν εντάξει αυτή την ημερομηνία μέσα σε αυτή τη συλλογική πορεία αν κάποιος συνταυτίσει με τον εαυτό του συνταυτίσει με το μοναδικό σκοπό της ζωής του αυτός θα είναι επιλήσμων του μεγάλου ιστορικού μαχθαίου.

Εγώ που ζητώ από την αρχή την πολιτικοποίηση των διαδικασιών, που ζητώ από την αρχή να φύγουμε από αυτόν τον πόλεμο και να κάνουμε μια προσπάθεια να διαμορφώσουμε την κοίτη του ποταμού ούτως ώστε ανεξάρτητα από τις διαφορές μας να έχουμε τη δυνατότητα όλοι να συμπορευτούμε και μάλιστα τη δυνατότητα να συμπορευτούμε σε ένα άλλο επίπεδο από αυτό που ζούμε σήμερα.

Εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί αυτός ο σπόρος, που πέφτει βαθιά αυτός ο σπόρος, που ανταποκρίνεται σε όλη τη βάση και το βάθος του ΠΑΣΟΚ αυτός ο πολιτικός λόγος που έχει σχέση με ακριβώς την ανάγκη την ιστορική ανάγκη να ιδρύσουμε το ΠΑΣΟΚ να το επανιδρύσουμε, να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της τελευταίας μας ήττας, δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό δεν είναι το αντικείμενο της διαμάχης, αλλά είναι διάφορες κατηγορίες, διάφορες προσωπικές επιθέσεις, διάφοροι χαρακτηρισμοί, διάφορες ταμπέλες, διάφορα πράγματα που περιφρονούν και τα πρόσωπα και τη διαδρομή τους, περιφρονούν την πορεία της παράταξής μας.

Εγώ αγαπητοί φίλοι έχω να πω με ειλικρίνεια μερικά πράγματα, που μας αφορούν, γι' αυτό το σπόρο γι' αυτό τον πολιτικό και ιδεολογικό λόγο. Θέλω να σας πω κατ' αρχήν ότι ένα Κίνημα που έχει χάσει τη μνήμη του, που δεν έχει συνείδηση της διαδρομής του, ένα Κίνημα που έχει απωλέσει αυτό που ενώνει τη βάση του είναι ένα Κίνημα χωρίς μέλλον.

Πρέπει με σεβασμό στην ιστορία μας να αναζητήσουμε καθαρά και τολμηρά τα αίτια που μας έφεραν ως εδώ για να τα γιατρέψουμε. Μόνο που αυτά τα αίτια, κατά τη γνώμη μου, δεν μπορούν να ταυτιστούν εξ ολοκλήρου με τα πρόσωπα , αλλά και με τις συνθήκες που δημιούργησε η διαδρομή μας η ίδια.

Γιατί εγώ δεν μπορώ να δεχτώ ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είναι ικανός να κερδίσει τον Καραμανλή γι' αυτό έχασε.

Γιατί εγώ δεν μπορώ να δεχτώ ότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος επειδή δήθεν υπονόμευε το Γιώργο Παπανδρέου που είχε όλη την εξουσία να κάνει πολιτική είναι η αιτία που έχασε το ΠΑΣΟΚ τις εκλογές.

Και γιατί δεν μπορώ να δεχτώ όποια και αν είναι η άποψη του καθένα μας για τον πρώην Πρωθυπουργό και Πρόεδρο του Κινήματός μας, ότι ο Κώστας Σημίτης κατέστρεψε τη χώρα.

Δεν μπορώ να δεχτώ ότι αυτή η αντιπαράθεση θα πάρει αυτή τη μορφή. Ότι τελικά θα γίνουμε ένα γήπεδο με Πράσινους και Βένετους που θα κονταροχτυπιούνται στο όνομα της προσωποποίησης της ταύτισης των ευθυνών με ένα πρόσωπο και όχι με μια παράταξη, μια πορεία, και βέβαια με τα πρόσωπα που ηγούνται και που ηγήθηκαν αυτής της πορείας.

Αυτό σημαίνει να φτιάξεις την κοίτη του ποταμού, να λες την αλήθεια.

Γιατί η αλήθεια είναι ότι μηδενίσαμε πολλές φορές όλο το προηγούμενο κεφάλαιο που είχαμε φτιάξει στη χώρα. Καταστρέψαμε όλη την εικόνα που είχε ο λαός για το έργο μας. Σε μια μεγάλη περίοδο που η Ελλάδα πετύχαινε στόχους, πολλούς στόχους μεγάλους και δε χρειάζεται να τους απαριθμήσω τώρα.

Και γιατί αυτοί που ήταν απέναντι σε αυτό το μηδενισμό είχαν βαλθεί να πουν ότι όλα τα κάναμε καλά και ότι τίποτα δεν είχαμε κάνει λάθος. Εγώ όμως ξέρω ότι μετά την ΟΝΕ, μετά το 2000, ουσιαστικά έπρεπε η χώρα να ανασυνταχθεί εσωτερικά έπρεπε να ξανά αποκτήσουμε μια μεταρρυθμιστική ανατρεπτική πνοή που την είχαμε χάσει.

Έπρεπε να δώσουμε μια άλλη διάσταση στην κατανομή του πλούτου. Έπρεπε να δώσουμε μια άλλη πορεία μια άλλη μορφή σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης που άγγιζε τα όριά του και ουσιαστικά το αποδοκίμαζε ο λαός.

Και ήρθε η ήττα του 2004. Προφανώς, από το ασφαλιστικό και μετά, ξεκίνησε ένας κατήφορος για την παράταξη που δεν μπορέσαμε να τον αναστρέψουμε και οι ευθύνες βαρύνουν εκείνη την περίοδο.

Αλλά την ίδια εποχή που γίνονταν εκείνος ο κατήφορος υπήρχαν πολλά πράγματα που η χώρα τα έβρισκε στην εποχή της ακμής της. Στην εποχή της προόδου της. Ολυμπιακοί Αγώνες, Ελσίνκι, ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, μεγάλα έργα που τελείωναν και άλλαζαν την όψη της χώρας.

Αυτό σημαίνει ιστορική κριτική και να αναγνωρίσει κανείς ότι ο Γιώργος Παπανδρέου παρέλαβε το ΠΑΣΟΚ στη χειρότερη δυνατή στιγμή με το χειρότερο δυνατό τρόπο.

Είχε όλη τη δύναμη να το αλλάξει. Και διαμόρφωσε μια εναλλακτική πρόταση. Δεν τα καταφέραμε μαζί και με δικές μας ευθύνες. Μας αποδοκίμασε ο λαός. Χάσαμε γιατί έχασαν οι ιδέες μας. Χάσαμε γιατί πολιτικά δεν πείσαμε με τις πρωτοβουλίες μας. Χάσαμε γιατί προγραμματικά δεν ήταν ευκρινείς οι στόχοι μας. Χάσαμε γιατί οργανωτικά το ΠΑΣΟΚ αυτό φάνηκε ότι είναι το ίδιο, παρά τις προσπάθειες που έγιναν, με το ΠΑΣΟΚ του 2004.

Και θυμάστε ότι εγώ την επομένη των εκλογών του 2000 ως Γραμματέας είχα πει ότι αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει ξανά. Δεν άλλαξε το ΠΑΣΟΚ δεν κέρδισε τις εκλογές. Είναι πάρα πολύ απλό. Και η ευθύνη καταμερίζεται ιστορικά με αυτόν τον τρόπο που να χωράει μέσα την κριτική όσο σκληρή και αν είναι από όποιον και αν είναι σε οποιοδήποτε στρατόπεδο και αν ανήκει οποιαδήποτε θέληση και αν έχει για την επόμενη μέρα της 11ης Σεπτεμβρίου.

Αυτού του είδους η κριτική είναι και λυτρωτική. Γιατί μπορεί να διαμορφώσει όπως σας είπα την κοίτη του ποταμού. Και επειδή ακριβώς αυτό είναι το μεγάλο θέμα που σήμερα μας απασχολεί εγώ θα πω με πολύ απλά λόγια τις σκέψεις μου.

Πρώτα απ' όλα πρέπει να γίνει αυτό που ξεκινήσαμε και δεν το κάναμε. Να αλλάξει εκ βάθρων το ΠΑΣΟΚ. Πρέπει να υπάρξει μια ανατροπή εκ βάθρων. Πρέπει να υπάρξει ένα ΠΑΣΟΚ που απεικονίζει μια άλλη σχέση με την κοινωνία.

Μιλάμε για στροφή στην κοινωνία από το 1987. Μιλούσαμε ξανά το 1992. Ξαναμιλήσαμε το 1995. Δε γιατρέψαμε αυτή την αρρώστια που ξεκίνησε. Το ΠΑΣΟΚ από ένα λαογενές κίνημα που ξεκίνησε με την αυτό - οργάνωση του '74 που έφερε την κοινωνία στο προσκήνιο της πολιτικής και της ιστορίας που άλλαξε το χάρτη της χώρας, μέσα από την πολύχρονη διακυβέρνησή, του εξελίχθηκε σε ένα κόμμα αφυδατωμένο, ένα κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων.

Εγώ ρωτώ γιατί όλοι μιλάμε για το κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων. Αυτοί όλοι που συνωστίζονται στα παράθυρα δεν είναι για το κράτος και τα αξιώματα;

Εγώ ρωτώ. Όλοι χτυπάμε το κράτος των αξιωματούχων. Αυτοί όλοι, που ο ένας επιτίθεται εναντίον του άλλου για ποιο διακύβευμα το κάνουν; Ποιο είναι το διακύβευμα. Ποια εξουσία διεκδικούν;

Μια ανύπαρκτη κομματική εξουσία; Γιατί αν το 1996 υπήρχε ουσιαστικά το διακύβευμα, ήταν η κυβέρνηση, ήταν το κράτος, ήταν οι θέσεις, ήταν οι καρέκλες, σήμερα ποιες είναι οι καρέκλες και αλλάζουν με τόσο μεγάλη ευκολία;

Γιατί όλο αυτό το σύστημα εμφανίζει αυτά τα χαρακτηριστικά και όλο και περισσότεροι μιλούνε όσο περισσότερο είναι μπλεγμένοι μέσα σε μια πολιτική μηχανισμών και στρατοπέδων τόσο περισσότερο μιλούν εναντίον του Κόμματος των αξιωματούχων και του κράτους.

Πού είναι η κοινωνία; Μας γυρίζει την πλάτη.

Πού είναι τα μέλη του ΠΑΣΟΚ; Πού είναι οι οπαδοί αυτοί που μας ψήφισαν; Είναι φυσικό στην επόμενη μέτρηση οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν πέντε και έξι μονάδες διαφορά. Γιατί μας γυρίζει την πλάτη ο λαός που δεν μπορεί να καταλάβει αυτό το κακό όνειρο που ζούμε και αν δεν ξυπνήσουμε γρήγορα θα είναι αργά όχι για τη διάσπαση δεν μπορεί κανείς να διασπάσει το ΠΑΣΟΚ, αλλά για τον εκφυλισμό και τη συρρίκνωση.

Κι εμείς δε θέλουμε ένα ΠΑΣΟΚ που δεν απαντά στα λαϊκά προβλήματα. Δε θέλουμε ένα ΠΑΣΟΚ που δεν αντιμετωπίζει την έλλειψη προσανατολισμού της χώρας να δώσει μια άλλη διάσταση σε μια καινούρια εποχή.

Γιατί όλοι μιλάμε για το τέλος της εποχής και όλοι προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις εξουσιαστικές σχέσεις που διαμόρφωσε η προηγούμενη εποχή. Γιατί είναι σαν καρικατούρα όταν η ιστορία επιχειρείται να επαναληφθεί δέκα ή έντεκα ή δεκαπέντε χρόνια μετά. Γιατί η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται κι εμείς θα μείνουμε στο περιθώριό της.

Πρώτα πρέπει να αλλάξουμε το ΠΑΣΟΚ. Και για να το αλλάξουμε πρέπει να αρχίσουμε από την πλήρη αποκρατικοποίηση του Κόμματος. Πρέπει να πάμε σε καταστατικές και θεσμικές αλλαγές τέτοιες που θα απαγορεύουν ουσιαστικά το ΠΑΣΟΚ να είναι κόμμα του κράτους.

Πρέπει από εκεί από αυτές τις αλλαγές να επιστρέψουμε στη βάση μας και μάλιστα με έναν τρόπο που να δείχνει ότι αφιππεύουμε από τα καλάμια της εξουσίας και μέσα από δύο πολύ συγκεκριμένους όρους. Σε συνθήκες εσωκομματικής δημοκρατίας και νέας συλλογικότητας.

Όλοι νομίζουν, όλοι λένε, ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ένα δημοκρατικό κόμμα. Δημοκρατία όχι στον τύπο όχι στις λειτουργίες των οργάνων τις τυπικές δημοκρατία στη διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης.

Και ρωτώ: ποιο κόμμα και με ποιο επίπεδο συλλογικής υπόστασης συνείδησης και ηθικού έδωσε τη μάχη των τελευταίων εκλογών; Γιατί χάθηκε η πολιτική από την οργάνωσή μας; Γιατί χάθηκε η πολιτική από τους σχεδιασμούς μας; Γιατί δεν απαντάμε στα βασικά ερωτήματα; Πώς τον θέλουμε τον ενεργό πολίτη στον οποίο όλοι ορκιζόμαστε.

Ένα απλό νούμερο σε ένα δίκτυο που τον φωνάζουμε μονάχα για να πάει να ψηφίσει όταν έχουμε ανάγκη την προσωπική μας ανέλιξη ή έναν ενεργό συμμέτοχο σε μια πορεία που πού τον καλέσαμε να μπει σε αυτή την πορεία και τι εξουσία και χώρο του δώσαμε γι' αυτό;

Πώς εννοούμε το μέλος του Κινήματός μας. Είναι αυτό που μπορεί να ελέγξει τα άλλα μέλη της οργάνωσής βάσης του; Είναι αυτό που μπορεί να παίρνει αποφάσεις για τα θέματα που τον αφορούν;

Είναι αυτό που μπορεί να εκλέγει τους αντιπροσώπους του τους συνδυασμούς του τις παρατάξεις του; Είναι αυτό που μπορεί να δώσει ξανά μια άλλη διάσταση στην πολιτική με τη συμμετοχή του;

Ή μήπως είναι το μέλος αυτό ένας ακόμα στρατός εσωκομματικός που τον χρειαζόμαστε μονάχα όταν πρόκειται να αναπαράγουμε τη δική μας εξουσία;

Πάμε και στο θέμα της νέας γενιάς. Ποιο ΠΑΣΟΚ μιλά στην κοινωνία σήμερα; Που συμμετέχει η νεολαία, η νέα γενιά στο ΠΑΣΟΚ; Γιατί η τελευταία γενιά που νιώθω ότι είχαμε νεολαία στο ΠΑΣΟΚ ήταν η γενιά η δική μου και μετά από αυτή η γενιά του Χατζημιχάλη, του Τόλια, του Καρύδη και των άλλων;

Γιατί δεν υπάρχουν στα όργανα μας νέοι που έχουν βγει μέσα από κινήματα; Μήπως δεν υπάρχουν κινήματα; Υπάρχουν. Γιατί δεν υπάρχουν άνθρωποι που να συμμετέχουν στη ηγεσία όχι με τη λογική φύγε εσύ και έλα εσύ αλλά με τη λογική ότι αναδεικνύονται μέσα από συλλογικούς και κοινωνικούς αγώνες;

Γιατί αναπαράγουμε τη συνδικαλιστική μας νομενκλατούρα; Γιατί αναπαράγουμε το αυτοδιοικητικό μας κατεστημένο, με έναν τρόπο που κάθε φορά δείχνει ότι αυτό που κάνουμε είναι να μοιράζουμε τιμάρια και όχι να κάνουμε στροφή στην κοινωνία και να ανοίγουμε τα παράθυρα να μπει ο φρέσκος αέρας μιας προοδευτικής κοινότητας;

Θα ανασυγκροτήσουμε τη σπονδυλική μας στήλη που είναι θρυμματισμένη; Θα δώσουμε τη δυνατότητα σε μια συλλογική ηγεσία να αυτονομηθεί από τη θέληση του εκάστοτε Προέδρου; Θα δώσουμε τη δυνατότητα σε έναν Πρόεδρο να εκλέγεται πραγματικά πρωτόγνωρα από τη βάση των μελών του κινήματος, γιατί τα μέλη ψηφίζουν για τα κομματικά αξιώματα, ενώ η τοπική κοινωνία μπορεί να έχει το δικό της λόγο για τις υποψηφιότητες, τα συνδικάτα, στην Αυτοδιοίκηση, στη Βουλή;

Πότε ελέγξαμε, που από το '74 το λέμε, το έργο των βουλευτών μας; Πότε, εγώ που ήμουν Υπουργός Εσωτερικών, με κάλεσε η βάση μου ή είχε το δικαίωμα να με καλέσει, να πω τι κάνω εκεί που είμαι, γιατί είμαι μέλος μιας οργάνωσης;

Αν λοιπόν δεν επιστρέψουμε στη βάση μας, αν δεν ξαναφτιάξουμε το κόμμα σύγχρονο θεσμό με όλα του τα όργανα ζωντανά, συλλογικά και με αποφάσεις και δημοκρατικά εκλεγμένα, αν δεν δώσουμε στο κίνημα των ενεργών πολιτών θέση στη διαμόρφωση της πολιτικής του προγράμματος των παρεμβάσεων μας, το να μιλάμε για αναγέννηση του κινήματος είναι κούφια λόγια. Και σε αυτά τα κούφια λόγια πρέπει να απαντήσουμε με πολύ συγκεκριμένες πράξεις.

Να σας πω ένα παράδειγμα. Το 2004 έγινε η αλλαγή ηγεσίας. Έγινε μέσα σε μια προεκλογική περίοδο, το ξέρετε όλοι σας και έγινε με έναν τρόπο στην τούρλα του Σαββάτου. Λογικό ήταν, ήμαστε παραμονές εκλογών, χάναμε τις εκλογές, έφερε έναν καινούριο άνεμο αισιοδοξίας και έγινε και μια αλλαγή του καταστατικού για να μπορέσουν να ψηφίσουν οι μέλη και φίλοι του ΠΑΣΟΚ τον Πρόεδρο μας.

Εγώ λέω, δεν θα έπρεπε στο καταστατικό να προηγείται το συνέδριο του απολογισμού, της πορείας, να συμμετάσχει η βάση, να διαμορφώσει το πλαίσιο της ενότητας, της σύνθεσης, να έρθουν οι υποψήφιοι Πρόεδροι να πουν τη γνώμη τους, να αναδειχτούν τα λουλούδια όλα που ανθίζουν πολιτικά και ιδεολογικά μέσα στο κίνημα μας και να πάμε μετά στην εκλογή του Προέδρου με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο εκλεγμένο από τη βάση μας, από τα μέλη μας, έτσι ώστε να απεικονίζει όχι απλά μια δυνατή εντολή εμπιστοσύνης, όχι μια δυνατή εντολή και καθαρή, αλλά μια εντολή η οποία θα έχει και περιεχόμενο πολιτικό συγκεκριμένο και δεν θα είναι λευκή επιταγή;

Αυτό το απλό πραγματάκι δεν μπορούμε να το προτείνουμε να το κάνουμε τώρα; Δεν μπορούμε δηλαδή τώρα να ανατρέψουμε αυτό το κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων μέσα από τη νέα συλλογικότητα, μέσα από την εσωκομματική δημοκρατία, μέσα από την πραγματική ανακατανομή των ρόλων στην πολιτική, στο σχεδιασμό, στον έλεγχο, στη λογοδοσία, παντού, στην πολιτική αποτίμηση;

Δεν θα έπρεπε το κόμμα μας στον τελευταίο χρόνο των Δημοτικών Εκλογών με ανοιχτές διαδικασίες στην τοπική κοινωνία να αξιολογήσει τη Δημοτική Αρχή αν είναι δική του ή την αντιπολίτευση μας; Να δώσουμε τη δυνατότητα να φέρουμε προγράμματα που αφορούν την επόμενη φάση και τι θέλουμε;

Να γίνει η λογοδοσία όλων των οργάνων που υπάρχουν και των συντρόφων και να υπάρξει μετά και μια συζήτηση ουσίας για το ποιος θα μπορούσε να κάνει καλύτερα τη δουλειά και να έρθει με μια προβληματική εκλογή η τοπική κοινωνία μαζί με το κόμμα μας να αποφασίσουν; Αλλά έχουμε πάντα τον αστερίσκο και το παραθυράκι ότι κάποιες Επιτροπές και κάποια κεντρικά όργανα μπορούν να παίρνουν τις τελικές αποφάσεις.

Εγώ λοιπόν λέω ότι πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων αυτό το ΠΑΣΟΚ, γιατί εγώ αυτό το ΠΑΣΟΚ οραματίζομαι, γι' αυτό το ΠΑΣΟΚ δεσμεύομαι, αυτό το ΠΑΣΟΚ επιδιώκω.

Το ΠΑΣΟΚ της εσωκομματικής δημοκρατίας, της νέας συλλογικότητας, το ΠΑΣΟΚ που είναι για να το υπηρετεί ο Πρόεδρος του και όχι για να υπηρετεί το ΠΑΣΟΚ τον Πρόεδρο του.

Αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι, μόνο έτσι μπορούμε να απευθυνθούμε ξανά στην κοινωνία. Να απευθυνθούμε με έναν τρόπο που θα είναι πρωτόγνωρος, ξεχωριστός. Να μην απευθυνθούμε μέσα από μια γενική πολιτική. Να απευθυνθούμε μέσα από ανατροπή των χαρακτηριστικών που οδήγησαν την παράταξη μας να έχει συντηρητικά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά.

Γιατί η κοινωνία δεν είναι μια κοινωνία ανυποψίαστη. Η κοινωνία θέτει ερωτήματα πολύ σημαντικά. Ο απλός πολίτης θέτει το ερώτημα, πως εμείς του μιλούμε για δωρεάν παιδεία και υγεία ενώ του κοστίζει πανάκριβα η περίθαλψη των δικών του και η εκπαίδευση των παιδιών του;

Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Γιατί μέσα σε όλο το χώρο, στην αγορά ας πούμε, δεν υπάρχει δημοκρατία αλλά υπάρχουν δυο μέτρα και δυο σταθμά, όταν ο μικρός και μεσαίος επιχειρηματίας για ελάχιστα χρήματα που χρωστά μπορεί να προσωποκρατείται και όταν τα μεγάλα συμφέροντα δεν τα ακουμπάει κανείς;

Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Που πάνε τα χρήματα; Γιατί τροφοδοτεί η δημόσια παιδεία και η δημόσια υγεία με τους πόρους που επενδύονται στην παραοικονομία της υγείας και της παιδείας;

Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Γιατί δεν μπορούμε σε μια παραλυτική δημοκρατία να παίρνουμε αποφάσεις έξω και πέρα από τους τοπικισμούς που παραλύουν κάθε δυνατότητα ευθύνης και απόφασης;

Η κοινωνία έχει ερωτήματα που αφορούν την ευθύνη και τη διάκριση των εξουσιών. Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Γιατί όταν βάζουμε τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, το ΣΔΟΕ ή η Υπηρεσία της ΕΛΑΣ δεν δέχονται να μπουν κάτω από τον έλεγχο γιατί τα κομματικά ή τα κυβερνητικά ή τα κρατικά τιμάρια δεν αποδέχονται να μειωθεί στο ελάχιστο η εξουσία;

Εγώ γι' αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης μιλάω χρόνια. Αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης πρέπει να ανατρέψουμε για να ξαναγίνουμε προοδευτικοί και αριστεροί.

Γι' αυτό λοιπόν η γνώμη μου είναι πάρα πολύ απλή. Πριν να μιλήσουμε για τη στροφή αριστερά ή τη στροφή δεξιά, πριν να μιλήσουμε για το ποια θα είναι τελικά η πολιτική μας στα μέτρα μας, πριν να πούμε στον ελληνικό λαό γιατί εμείς προτείνουμε 950 € και ο Καραμανλής μπορεί να προτείνει 930 € ή 970 € στους συνταξιούχους, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τον τρόπο που θα ασκήσουμε την εξουσία ως μια προοδευτική δύναμη και να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους και να πούμε πως δομικά ανατρέπουμε αυτό το μοντέλο.

Αλλά εδώ υπάρχουν δυο καίριας σημασίας ζητήματα. Το πρώτο αφορά το κόμμα μας. Είναι δυνατόν ένα αρχηγικό, συγκεντρωτικό ΠΑΣΟΚ, ένα ΠΑΣΟΚ που δεν ασχολείται με την πολιτική παρά μόνο με το μοίρασμα της καρέκλας, να εμπνεύσει το πρότυπο στην κοινωνία ότι αυτό το κόμμα θα κάνει τη μεγάλη ανατροπή εκ βάθρων για να αλλάξει άρδην η δημοκρατία μας που έχει καταντήσει ολιγαρχική και μελαγχολική;

Είναι δυνατόν -και είναι το πρώτο ερώτημα- χωρίς να δείξουμε άλλο πρότυπο στην κοινωνία να θέλουμε να μας πιστέψει η κοινωνία ότι δεν είμαστε ίδιοι με τη Νέα Δημοκρατία; Είναι δυνατόν -και το δεύτερο ερώτημα κρίσιμης σημασίας- χωρίς να επανατοποθετήσουμε τι είναι προοδευτικό και τι είναι πραγματικά συντηρητικό να μιλάμε για το αριστερά και δεξιά μόνο σε μια λογική του τύπου κάποιοι μας φύγανε, πήγαν στον Συνασπισμό ή κάποιοι άλλοι πήγαν στο ΚΚΕ και πρέπει να τους γυρίσουμε πίσω;

Αντί να πούμε από την αρχή ότι υπάρχει μια συντηρητική Αριστερά και υπάρχει μια προοδευτική Αριστερά που πρέπει να δώσει μια καινούρια ταυτότητα στην πολιτική της και στη δράση της.

Γιατί στη Γαλλία το παράδειγμα ήταν πάρα πολύ σημαντικό. Ο Σαρκοζί κέρδισε γιατί επανέφερε τις διαχωριστικές γραμμές από τις θέσεις της λαϊκής Δεξιάς και επειδή αυτές οι διαχωριστικές γραμμές απαντούσαν στα προβλήματα των ανθρώπων, θετικά ή αρνητικά γιατί διαχώριζε τους πολίτες, κέρδισε μια πλειοψηφία. Και από την άλλη μεριά η σοσιαλδημοκρατία είχε ένα θολό πρόγραμμα που έλεγε όλοι μαζί θα πάμε και όλοι αγαπημένοι και τι ωραίοι που είμαστε.

Μα αυτή η ταυτότητα η χαμένη της ευρωπαϊκής Αριστεράς και το ΠΑΣΟΚ ήταν πάντα ένα κόμμα πολύ ενεργό, πολύ προωθημένο στις ιδεολογικές και πολιτικές αναζητήσεις του και στις στρατηγικές του παλιότερα, καλό θα είναι να επανακαθοριστεί, να υψώσουμε τις πραγματικές διαχωριστικές γραμμές.

Όμως οι πραγματικές διαχωριστικές γραμμές είναι ανάμεσα μας σύντροφοι. Γιατί το παρασιτικό κράτος και την παραοικονομία δεν το τροφοδοτούσαν μονάχα οι δυνάμεις του παρασκηνίου και του παρασιτισμού. Το τροφοδοτούσε πολλές φορές μια πολιτική που απευθυνόταν προς όλες τις κατευθύνσεις άχρωμη κα άοσμη.

Γιατί όλα αυτά τα θέματα πρέπει να ξαναμπούν στο τραπέζι και να πούμε ότι δεν φτιάχνουμε μεγάλα κείμενα ωραία, που εγώ έχω γράψει πολλά από αυτά, και που συμφωνούμε όλοι μαζί και βάζουμε την υπογραφή από κάτω, αλλά μιλάμε βάζουμε το μαχαίρι βαθιά στα πραγματικά ιδεολογικά και πολιτικά δεδομένα για να πούμε τι είναι προοδευτικό και τι είναι συντηρητικό, για να διαχωριστούμε και εσωτερικά αν θέλετε, αν φτιάξουμε τις στάσεις μας και να απομονωθούν αυτοί που καταγγέλλουμε ότι κλέψανε ή πλούτισαν ή έκαναν οτιδήποτε άλλο.

Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει ανάγκη από διοικητικά ή άλλα μέτρα. Έχει ανάγκη από δομές που δεν θα αναπαράγουν ξανά την ίδια μορφή της εξουσίας και το ίδιο μοντέλο διακυβέρνησης. Μόνο έτσι μπορούμε να μιλήσουμε για μια κυβερνώσα Αριστερά. Για μια κυβερνώσα Αριστερά που διασφαλίζει το δικαίωμα στη ευημερία μέσα από έναν δρόμο δημοκρατικής ανατροπής. Η μαγική λέξη είναι εμπιστοσύνη ξανά στο λαό, στη δύναμη του, στη σοφία του. Η μαγική λέξη είναι εμπιστοσύνη ξανά σ' αυτά που εμείς μπορούμε να κάνουμε τομή, να δώσουμε μια καινούρια διάσταση.

Για ένα λοιπόν νέο συμβόλαιο εμπιστοσύνης που θα φέρνει τη νέα γενιά στο προσκήνιο της ιστορίας, που θα φέρνει πραγματικά την αντιμετώπιση θεμάτων όπως το περιβάλλον και το ασφαλιστικό με τη λογική της αλληλεγγύης των γενεών, που θα προσφέρει αξιοπρεπή διαβίωση για τον καθένα, όχι απλά πολλαπλασιάζοντας τα επιδόματα ή τις παροχές, αλλά δομικά ανακατανέμοντας τον πλούτο έτσι ώστε να μη μπορεί κανείς να του πάρει πίσω αυτό που κερδίζει κάθε φορά.

Ή το συμβόλαιο εμπιστοσύνης για την κοινωνία της παραγωγής και της δημιουργίας. Γιατί λένε πολλοί για το θέμα της εργασίας. Η ελαστική εργασία, η ανασφάλιστη εργασία και όλα αυτά. Σωστό είναι αυτό. Λέει κάποιος, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε ολοκληρωμένες θέσεις εργασίας; Υπάρχει ο κοινωνικός τομέας, υπάρχουν χίλια δυο πράγματα, υπάρχει μια διεύρυνση της γνώσης, υπάρχουν δυνατότητες, ευκαιρίες που μπορούν να έρθουν σε πολλές περιοχές με πολλούς τρόπους.

Αλλά στο δίπολο ελαστικότητα της εργασίας και εργασιακές σχέσεις και προστασία των ασφαλιστικών και άλλων δικαιωμάτων, επειδή το δεύτερο ήταν δύσκολο όταν χάσαμε την ανατρεπτική μας δυναμική, φαινόταν ότι κάνουμε μόνο το πρώτο. Και λέμε διαφέρουμε από τη Νέα Δημοκρατία.

Μα αν στη ζούγκλα του ιδιωτικού τομέα δεν μπορείς να αποκαταστήσεις στοιχειωδώς τα δικαιώματα της γυναίκας που δουλεύει στο ξενοδοχείο ή του απλού εργαζόμενου που φεύγει από την επιχείρηση χωρίς να παίρνει υπερωρία, ή απολύεται ανά πάσα στιγμή, αν δεν μπορείς να διασφαλίσεις αυτό, πώς θα πείσεις ότι μια ελαστική αγορά εργασίας θα μπορούσε να δώσει απάντηση;

Δεν πας με τη γροθιά στο μαχαίρι. Δεν πας να σηκώσεις τον ανεμόμυλο ότι εγώ θα γυρίσω στην αρχή του 19ου και του 20ου αιώνα όπου υπήρχε ένα άλλο πεδίο εργασιακών σχέσεων. Πας στη σύγχρονη εποχή, αλλά είσαι σαφής ότι η πρακτική σου ξεκινάει από το προοδευτικό για να μπορέσει να πάει στις αλλαγές που απαιτούνται, σε όποιο επίπεδο απαιτούνται μέσα στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης.

Και ένα τελευταίο θέμα που αφορά το συμβόλαιο εμπιστοσύνης, είναι επιτέλους να τελειώσουμε το καλαμπούρι με μια κοινωνία χωρίς κανόνες. Ψηφίζουμε νόμους και δεν τους εφαρμόζουμε. Φτιάχνουμε θεσμούς και δεν τους ολοκληρώνουμε, γιατί σταματάνε στη μέση. Παίρνουμε αποφάσεις που δεν τις υλοποιούμε και προπαντός απευθυνόμαστε απέναντι στον πολίτη πάντα με έναν τρόπο άνισο και μεροληπτικό.

Εγώ θα ήθελα να δω πραγματικά να υπάρχει μια πραγματική δημοκρατία στην αγορά. Θα ήθελα την αξιοκρατία της επόμενης φάσης να έχει κλείσει όλα τα παράθυρα που αφήσαμε ανοιχτά ένα διάστημα και τώρα άνοιξε και τις πόρτες η Νέα Δημοκρατία και διέλυσε κάθε αξιοκρατία.

Θα ήθελα να δω, όταν ένας αγρότης ενισχύει το εισόδημα του με τη δική μας πολιτική, γίνεται σύγχρονος επιχειρηματίας, θα ήθελα να δω παράλληλα ότι όταν θα βάλει το καμένο δάσος στα στρέμματα που θα θέλει την επιδότηση κάποιος θα του πει όχι. Είτε είναι στην Αυτοδιοίκηση και εκφράζει το ΠΑΣΟΚ, είτε είναι στην κυβέρνηση και εκφράζει το ΠΑΣΟΚ.

Θα ήθελα να δω όταν δίναμε τα χρήματα πραγματικά και ενισχύαμε τους συνεταιρισμούς ότι μπορούσαμε να πούμε κάποια στιγμή τέρμα βρε αδελφέ, δεν μπορεί αυτός που τον αναγκάζεις να κάνει κοινωνική πολιτική μαζεύοντας τα σταφύλια από παντού και άρα να μη βγάζει ανταγωνιστικό προϊόν, να τον χρεώνεις στην εταιρεία, στον συνεταιρισμό, γιατί δεν έχει όρους ανταγωνισμούς σωστούς. Να ξεχωρίσει επιτέλους. Θέλει να κάνει το κράτος κοινωνική πολιτική; Να την πληρώσει.

Το ασφαλιστικό τώρα συζητιέται πάλι με έναν τρόπο τελείως οριζόντιο. Ενώ πρώτα πρέπει να ξεκινήσει από τις υποχρεώσεις του κράτους απέναντι στα Ταμεία, για να μπορεί μετά να πάει σε εξυγίανση και εξορθολογισμό. Διαφορετικά καμία λύση δεν θα είναι βιώσιμη και μετά από 10 χρόνια θα μιλάμε και πάλι για το τι θα γίνεται το 2075 αυτή τη φορά γιατί θα έχουν περάσει εν τω μεταξύ και άλλα 10 χρόνια. Μια δημοκρατία με κανόνες για όλους και διαφάνεια παντού.

Φίλες και φίλοι, είμαστε σήμερα στο τέλος μιας εποχής. Πρέπει να επανακαθορίσουμε τις εθνικές μας προτεραιότητες. Τώρα πρέπει να απαντήσουμε μετά την ΟΝΕ τι. Αυτό το νόημα έχει η πρόταση για ένα συμβόλαιο εμπιστοσύνης, για μια κυβερνώσα Αριστερά.

Πρέπει να δούμε την ανάπτυξη με μέτρο τον άνθρωπο να ξαναζωντανεύει τις περιφέρειες της χώρας μετά από ένα μεγάλο διάστημα διαχειριστικής πολιτικής και να τους δίνει το δικαίωμα στον πλούτο τους, στην ταυτότητα τους, στη ζωντάνια τους, στις τοπικές τους δυνάμεις, να ελέγξουν μια πορεία πραγματικής ανάπτυξης και ευημερίας.

Τώρα πρέπει να εγγυηθούμε την ανασύνταξη της Πολιτείας, όχι να λέμε μόνο επιτελική -τα έλεγα και εγώ παλιά και τα λέω πάντα, είναι και δικές μου θέσεις από τότε που ήμουν Υπουργός Εσωτερικών- επιτελική κυβέρνηση, περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, αλλά να επανακαθορίσουμε από μηδενική βάση τις αρμοδιότητες, να τις κοστολογήσουμε και να αλλάξουμε τη δομή του προϋπολογισμού.

Εδώ έχουμε βουλευτές μας. Ξέρουν πολύ καλά ότι κάθε χρόνο ψηφίζουν την ίδια κατηγορία, την ίδια δομή προϋπολογισμού. Θες ανατροπή, αλλά οι κωδικοί χρησιμοποιούνται από τους Υπουργούς κατά το δοκούν. Μεταφέρουν από το ένα στο άλλο κλπ. Αν κάνεις ολοκληρωμένους προϋπολογισμούς σε κάθε περιφέρεια και αφήσεις μόνο τις ανελαστικές δαπάνες στο κράτος και στα μεγάλα έργα υποδομής και ανάπτυξης, τότε αυτόματα δεν θα μπορεί αυτή η δομή του προϋπολογισμού παρά να στηρίξει επί της ουσίας την ανάπτυξη σε όλες τις γωνιές της χώρας.

Αντί να μιλάμε λοιπόν για αυτές τις μεγάλες αλλαγές, γι' αυτή την πραγματική ανασύνταξη της Πολιτείας, μιλάμε συνήθως για πολιτικές που ρωτάνε ο καθένας πόσο μέσα είσαι, τι έκανα εγώ τότε όταν έλεγα αυτή την πρόταση, ποιοι συμμετείχαν στη διαμόρφωση της, πόσο αριστερό ή δεξιό είναι το πρόγραμμα μας και όλα αυτά τα πράγματα. Αν δεν μπούμε σ' αυτό τον τομέα, σ' αυτή τη μεγάλη τομή στο μοντέλο διακυβέρνησης, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να υπάρξει μέλλον σ' αυτή την κοινωνία. Άρα λοιπόν έχουμε ένα χρέος μεγάλο να δώσουμε μαζί αυτή τη μάχη.

Αγαπητές φίλοι και φίλοι, είμαστε όλοι μαζί, δεν είμαστε όμως όλοι ίδιοι. Έχουμε διαφορετική καταγωγή, έχουμε διαφορετική διαδρομή, έχουμε διαφορετικά βιώματα. Εμφανίστηκα μόνος μου με το ιδεολογικό και πολιτικό μου στίγμα.

Μόνος και ελεύθερος καθώς ταιριάζει σε μια νέα ιδρυτική πράξη για ένα κίνημα που εγώ πιστεύω ότι μπορεί να αναγεννηθεί γιατί οι νέες εποχές έχουν έρθει είτε με νέα κόμματα είτε με αναγεννημένα κόμματα και γιατί πιστεύω βαθιά και αυτό λέω ότι θα είμαι ο τελευταίος που θα κλείσει την πόρτα, ότι δεν μπορεί να κλείσουν ποτέ - ποτέ οι πόρτες αυτού μεγάλου Κινήματος που έφτιαξε ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1974.

Δεσμεύομαι μόνο από τις αρχές, τις αξίες, την ανεξάρτητη σκέψη, την αυτόνομη διαδρομή μου. Δεν υποτάσσομαι σε εσωκομματικά χαρακώματα, σε στρατόπεδα σε σύγκρουση μηχανισμών. Δεν καλλιέργησα το προφίλ του αρχηγού, δεν με ενδιέφερε. Με ενδιέφερε με τις ιδέες μου να είμαι πάντα μπροστά στην πρώτη γραμμή της μάχης και ότι έκανα μέχρι τώρα τα έκανα με απόλυτη συνείδηση και γιατί το αγαπώ.

Θέλω να απευθυνθώ σε εσάς και να σας πω να αποδεχτείτε ότι η 11η Νοεμβρίου δεν είναι παρά ένας σταθμός στην πορεία μας.

Και εγώ θα απευθυνθώ σε εσάς και θα σας πω ότι η ψήφος σας που παρασύρεται ή που βρίσκεται ή που εγκλωβίζεται μέσα σε απολίτικες πρακτικές και επιδιώξεις, πρέπει να αποκτήσει ιστορικό βάρος και πολιτικό βάρος. Γιατί πιστεύω ότι αυτό θα είναι πολύ θετικό για το ΠΑΣΟΚ της επόμενης ημέρας.

Τη βάση του ΠΑΣΟΚ κανείς δεν μπορεί να τη διασπάσει και να τη διχάσει όσο και αν προσπαθούμε διότι αυτή η βάση έχει ακόμη μέσα της την ευαισθησία και τη δύναμη της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης.

Θέλω και στέκομαι μπροστά σας ζητώντας την εμπιστοσύνη σας για μια πραγματική επιτέλους επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, για μια νέα ριζοσπαστική και προοδευτική και κυβερνώσα αριστερά, για μια δημοκρατική ανατροπή που δίνει τη δυναμική μιας νέας μεταπολίτευσης στη χώρα, για ένα άλλο πολιτικό σύστημα, για μια πολιτική που ξαναγίνεται στέγη στο βάθρο της και γίνεται ξανά προοδευτική δύναμη δημιουργίας και αναζωογόνησης.

Το έχει ανάγκη η κοινωνία μας, το έχει ανάγκη η πατρίδα μας πριν απ' όλα, το έχει ανάγκη ένας λαός που βρίσκεται κάτω από μια άθλια κατάσταση και διακυβέρνηση και που αποζητά και θέλει το δικαίωμα στην ευημερία, το έχει ανάγκη η μεγάλη δημοκρατική παράταξη, το έχει ανάγκη αυτό το μεγάλο κίνημα που έρχεται από πολύ μακριά και θα πάει πολύ πιο μακριά.

Σας ευχαριστώ και για την παρουσία σας και για την υποδοχή σας και για την αγάπη σας και για την εμπιστοσύνη σας.